Wniosek o ogłoszenie upadłości trzeba złożyć w terminie

Przeczytaj także: Prawo upadłościowe i naprawcze a przedsiębiorcy

Zgodnie z art. 373 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze (pr. up. i napr.) sąd upadłościowy może orzec wobec osoby, która ze swej winy nie złożyła w termie wniosku o ogłoszenie upadłości pozbawienie jej na okres od 3 do 10 lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej. Zakaz ten może zostać orzeczony nie tylko wówczas, gdy niezłożenie wniosku było wynikiem umyślnego działania, ale również wtedy, gdy było ono następstwem niedbalstwa.

Odpowiedzialność odszkodowawczą za niezłożenie wniosku w terminie wprowadza natomiast przepis art. 21 ust. 3 pr. up. i napr. Odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie winy i obejmuje nie tylko szkody wyrządzone wierzycielom, ale również samemu dłużnikowi.

Odrębną podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu spółki z o.o. jest przepis art. 299 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Odpowiedzialność ta ma charakter posiłkowy i aktualizuje się dopiero wówczas, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Członkowie zarządu mogą się jednak od niej uwolnić jeżeli wykażą, że we właściwym czasie zgłosili wniosek o ogłoszenie upadłości, niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z ich winy albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody.
Na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych członek zarządu lub likwidator może również zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Przepis art. 586 k.s.h. typizuje bowiem przestępstwo niezgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Skazanie może się ponadto wiązać z nałożeniem przez sąd karny na członka zarządu obowiązku naprawienia szkody w trybie art. 46 albo na podstawie art. 72 § 2 kodeku karnego przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Przepis art. 415 § 5 kodeksu postępowania karnego wyłącza jednak możliwość jednoczesnego dochodzenia od członka zarządu odszkodowania w postępowaniu karnym i cywilnym. Jeżeli zatem wierzyciel dochodzi od niego odszkodowania na podstawie art. 21 ust. 3 pr. up. i napr. lub art. 299 k.s.h., sąd karny nie będzie uprawniony do nałożenia na członka zarządu obowiązku naprawienia szkody w wyroku skazującym.

Tomasz Młynarczyk, Radca Prawny, Partner,