Weekendowy system czasu pracy

Przeczytaj także: Praca w nocy z soboty na niedzielę

Praca dorywcza najlepiej w weekendy

Okres letni to dla zdecydowanej większości pracowników czas wykorzystywania urlopów wypoczynkowych. W połączeniu z sezonowym natężeniem pracy w niektórych firmach może to spowodować kłopoty kadrowe w postaci zbyt małej, w porównaniu do potrzeb, ilości pracowników. Te niedobory mogą być szczególnie dotkliwe w dni weekendu. Sposobem na uzupełnienie przez pracodawcę luk kadrowych może być wówczas zatrudnienie w tzw. weekendowym systemie czasu pracy.

Charakteryzuje się on wykonywaniem pracy wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W systemie tym dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony maksymalnie do 12 godzin w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym (art. 144 K.p.). Do zastosowania tego systemu konieczny jest wniosek zainteresowanego pracownika. Przepisy prawa pracy nie normują szczegółowo trybu, w jakim ma być złożony, wymagając jedynie zachowania przez zatrudnionego formy pisemnej. Należy podkreślić, że nie wszyscy pracownicy mogą mieć przedłużoną dniówkę w systemie weekendowym. Jest to wykluczone w odniesieniu do:

• pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
• pracownic w ciąży,
• pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia,
• pracowników niepełnosprawnych.

Czas pracy tych pracowników nie może bowiem przekroczyć 8 godzin na dobę (art. 148 K.p.).

Trzeba zaznaczyć, że w przypadku pracownika opiekującego się dzieckiem do lat 4 oraz niepełnosprawnego, ograniczenie to nie ma charakteru bezwzględnego. Pracownik - opiekun dziecka może wyrazić zgodę na pracę w przedłużonym wymiarze czasu pracy. Natomiast w odniesieniu do pracowników niepełnosprawnych, sztywna 8-godzinna norma dobowa nie jest stosowana wobec:

• osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
• gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą, wyrazi zgodę na zatrudnienie w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy (art. 16 ustawy o rehabilitacji...).

Jeżeli pracownikowi zatrudnionemu w systemie weekendowym z powodu zaliczenia go do jednej ze wskazanych grup zostanie obniżony wymiar czasu pracy do 8 godzin na dobę, wówczas za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem jego wymiaru czasu pracy zachowa on prawo do wynagrodzenia.

Umowa tylko na weekend

Warunkiem koniecznym wdrożenia systemu weekendowego jest wpisanie postanowienia o jego stosowaniu do już obowiązującej umowy o pracę (w drodze aneksu) lub zawarcie umowy przewidującej taki system. Jest to wyjątkiem od reguły, że systemy czasu pracy wprowadza się w przepisach zakładowych lub, jeżeli pracodawca nie jest nimi objęty, w drodze obwieszczenia. W konsekwencji rezygnacja z zatrudniania pracownika w ramach systemu weekendowego wymaga zmiany umowy o pracę. Nie trzeba w niej jednak wpisywać nowego systemu, który ma zastąpić dotychczasowy, chyba że chodzi o system skróconego tygodnia pracy.

Podobnie jak w przypadku wniosku o zastosowanie weekendowego systemu czasu pracy, przepisy Kodeksu pracy nie wypowiadają się w sprawie szczegółowej treści zapisu w umowie. Wydaje się, że należałoby w niej wskazać konkretne dni weekendu, w których świadczona będzie praca oraz jej wymiar dobowy. Ponieważ cechą charakterystyczną omawianego systemu jest regularna praca w weekendy, w tym w niedzielę, pracodawca nie jest w takim przypadku zobowiązany do zapewnienia pracownikowi co najmniej co czwartej niedzieli wolnej od pracy. Nie musi także pracownikowi weekendowemu udzielać dnia wolnego za pracę w niedzielę (art. 15110 i art. 15111 K.p.).

Przykład umowy o pracę dla pracownika zatrudnionego w systemie weekendowym

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26.06. 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
• Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 214, poz. 1407 ze zm.)

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.