Zwolnienia grupowe a wypowiedzenie umowy na zastępstwo

Przeczytaj także: Umowy terminowe: wypowiedzenie nie zawsze możliwe

Umowa terminowa zasadniczo powinna rozwiązywać się wraz z upływem terminu, na jaki została zawarta. Wyjątek stanowi tu art. 33 K.p., który zezwala, aby w treści umowy o pracę na czas określony strony przewidziały możliwość jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Dotyczy to jednak tylko i wyłącznie takich umów, które zawarte zostały na co najmniej sześciomiesięczny okres.

Zwolnienia grupowe, przeprowadzane w trybie ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr), powodują, że sytuacja zatrudnionych pracujących w oparciu o umowy terminowe ulega zmianie.

Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 7 wspomnianej ustawy, w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia umowy o pracę zawarte na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem. W takim przypadku bez znaczenia pozostaje fakt, czy w treści dokumentu dopuszczona została możliwość przedterminowego wypowiedzenia.

Powyższy przepis nie znajduje jednak zastosowania w przypadku pracowników zatrudnionych na zastępstwo. Przypomnijmy, zgodnie z art. 25 § 1 K.p., umowa na zastępstwo stanowi szczególny rodzaj umowy na czas określony. Zawiera się ją wówczas, gdy zachodzi konieczność zastąpienia pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w firmie spowodowanej np. chorobą, urlopem bezpłatnym czy też wychowawczym. Czas trwania takiej umowy może obejmować jedynie okres nieobecności zastępowanego pracownika.

Ze względu na specyfikę zatrudnienia na zastępstwo ustawodawca przewiduje, że zarówno pracodawca, jak i pracownik może wypowiedzieć to zatrudnienie w każdym czasie. Okres wypowiedzenia wynosi 3 dni robocze i nie zmienia tego nawet wdrożenie procedury związanej ze zwalnianiem pracowników z powodów ich niedotyczących. Wydłużenie okresu wypowiedzenia umowy na zastępstwo przy zwolnieniach grupowych nie znajdowałoby logicznego uzasadnienia, zwłaszcza że w normalnych warunkach można ją wypowiedzieć z zachowaniem trzydniowego okresu wypowiedzenia.

Warto również przypomnieć, że wypowiedzenie umowy na zastępstwo nie wymaga żadnego uzasadnienia. To stawia pracowników na zastępstwo na nieco gorszej pozycji niż osoby zatrudnione w oparciu o umowę na czas określony- w ich przypadku szef musi się wytłumaczyć z przedwczesnego rozwiązania stosunku pracy. Jak bowiem wskazał SN w ciągle zachowującym aktualność wyroku z 4 lipca 2004 r. (I PKN 534/00, OSNAPiUS 2003/10/250), pracodawca powinien wyraźnie określić w piśmie rozwiązującym umowę o pracę okoliczności wymienione w art. 1 ustawy z 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, jeżeli uważa je za przyczynę wypowiedzenia.