Zwrot nadpłaconego wynagrodzenia i zasiłku chorobowego

Przeczytaj także: Potrącenia z wynagrodzenia chorobowego i zasiłku

2. Potrącenie nienależnie wypłaconego wynagrodzenia - tylko za pisemną zgodą pracownika

Z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają potrąceniu bez zgody pracownika tylko następujące należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
• kary pieniężne przewidziane w art. 108 Kodeksu pracy.

Jeśli pracodawca w najbliższym terminie wypłaty nie dokonał „odliczenia”, potrącenie należności innych niż wymienione wyżej może nastąpić z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Wszelka inna forma - ustna, dorozumiana, jest nieważna. Potrącenia dobrowolne, bez uzyskania pisemnej aprobaty pracownika, stają się bezprawne w dacie wypłaty pracownikowi zaniżonej pensji. Swoją pisemną zgodę pracownik wyraża na potrącenie konkretnego rodzaju należności. Kwota i tytuł uszczuplenia muszą mu być znane.

Jeżeli pracownik zgodzi się na potrącenie, wówczas pracodawca musi uwzględnić kwotę wolną od potrąceń. Jest to kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy.

Ważne! Pracownik zarabia za mało - nie można dokonać potrącenia

Jeśli pracownik otrzymuje najniższe, tj. minimalne wynagrodzenie za pracę, w związku z niemożnością dokonania potrącenia z wynagrodzenia za pracę pracownik może sam wpłacić pracodawcy nienależnie pobrane wynagrodzenie. Jeżeli nie chciałby dokonać takiej wpłaty, pracodawca może jedynie dochodzić od pracownika zwrotu pieniędzy, powołując się na przepisy Kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu.

3. Odzyskanie nadpłaconego zasiłku - decyzję wydaje ZUS

W przypadku zasiłków - zasady zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń określają przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Bez zgody pracownika pracodawca może potrącić z jego wynagrodzenia zasiłek tylko w najbliższym terminie wypłaty, po zawyżonej wypłacie. Jeśli natomiast pracownik nie wyraża zgody na potrącenie z wynagrodzenia - pracodawca musi poczekać na decyzję ZUS. Decyzja ZUS w sprawie zwrotu nienależnie pobranego zasiłku stanowi tytuł wykonawczy w postępowaniu administracyjnym. Pracodawca, po otrzymaniu decyzji, może potrącić nienależnie wypłacone zasiłki nawet bez zgody pracownika, ale z zachowaniem kwoty wolnej i granic potrąceń, określonych w Kodeksie pracy.

W opisanej sytuacji, jeśli pracownik nie zgadza się na zwrot nienależnie pobranego świadczenia, pracodawca powinien niezwłocznie powiadomić ZUS o zaistniałej sytuacji i jej przyczynach i wystąpić o wydanie decyzji w tej sprawie.