Służba cywilna a dyscyplinarka za nietrzeźwość

Przeczytaj także: Dyscyplinarka wysłana pocztą a data rozwiązania umowy

Stawienie się do pracy po spożyciu alkoholu bez wątpienia stanowi ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych wynikających z art. 100 K.p. Sąd Najwyższy nie pozostawia w tej kwestii żadnych wątpliwości (por. np. wyrok z 7 kwietnia 1998 r., I PKN 78/98, OSNAPiUS 1999, Nr 7, poz. 237; wyrok z 8 kwietnia 1998 r., I PKN 27/98, OSNAPiUS 1999, Nr 7, poz. 240).

W przypadku osoby zatrudnionej w służbie cywilnej sprawa wygląda podobnie. Pojawienie się w urzędzie w stanie nietrzeźwym kwalifikuje się jako naruszenie obowiązków pracowniczych. Z tą jednak różnicą, że w opinii SN jest to naruszenie obowiązków wynikających z ustawy o służbie cywilnej. W konsekwencji tego, pracownik służby cywilnej może stracić posadę, ale konieczne jest przy tym wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, w wyniku którego może dojść do wydalenia go z pracy w urzędzie. Art. 52 K.p. nie znajduje tu bezpośredniego zastosowania.

Powyższy pogląd znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie. I tak np., w wyroku z 11 marca 2008 r. (II PK 193/07) SN stwierdził, że naruszenie przez pracownika służby cywilnej obowiązków członka korpusu służby cywilnej, w tym także obowiązku godnego zachowywania się w służbie i poza nią stanowi przesłankę wszczęcia przeciwko takiemu pracownikowi postępowania dyscyplinarnego i ewentualnego zastosowania wobec niego kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy w urzędzie, co jest równoznaczne z przyjęciem, że w takim przypadku do pracownika służby cywilnej nie można zastosować bezpośrednio trybu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych przewidzianego w art. 52 § 1 pkt 1 K.p.

W uzasadnieniu do powołanego wyżej orzeczenia stwierdzono m.in., że obligatoryjność wszczęcia postępowania stanowi przesłankę uzasadniającą twierdzenia, że sankcje dyscyplinarne wynikające z ustawy o służbie cywilnej (w tym wydalenie z pracy w urzędzie) nie mogą być zastąpione innymi sankcjami (w tym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 K.p.). Skoro jedną z kar dyscyplinarnych jest wydalenie z pracy w urzędzie, to zakończenie stosunku pracy z powodu zawinionego naruszenia obowiązków wymienionych w ustawie może nastąpić wyłącznie na skutek dyscyplinarnego wydalenia z pracy w urzędzie, a nie na skutek rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Analogiczne stanowisko SN zajął w wyroku z 4 marca 2008 r. (II PK 177/07), w którym uznał, iż zakończenie stosunku pracy z pracownikiem służby cywilnej z powodu zawinionego naruszenia przez niego obowiązków członka korpusu służby cywilnej może nastąpić tylko przez orzeczenie w postępowaniu dyscyplinarnym kary wydalenia z pracy w urzędzie.

Reasumując, pracownik, o którym mowa we wstępie miał słuszność. Decyzja pracodawcy w sprawie wydalenia go z pracy w urzędzie na skutek stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwym powinna zostać poprzedzona wszczęciem przeciwko niemu postępowania dyscyplinarnego (por. art. 113 ustawy o służbie cywilnej). Bezpośrednie zastosowanie sankcji wynikających z art. 52 K.p. było błędem.