Rozwiązanie stosunku pracy a odprawa pieniężna

Przeczytaj także: Zmiana warunków zatrudnienia a odprawa pieniężna

Ponadto uprawnienie do wypłaty odprawy powstaje w szczególności w sytuacji, o której mowa w art. 92¹ § 1 kodeksu pracy, czyli w przypadku ustania stosunku pracy w związku z przejściem pracownika na rentę lub emeryturę.

Niezależnie od powyższego, obowiązek wypłaty odprawy pieniężnej przez pracodawcę w związku z ustaniem stosunku pracy pracownika może wynikać z przepisów obowiązujących w danym zakładzie pracy np. układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania. W takiej sytuacji pracodawca będzie związany postanowieniami przedmiotowych regulacji, które powinny określać wysokość lub sposób ustalania odpraw pieniężnych należnych odchodzącym pracownikom.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż zazwyczaj (czyli w sytuacji, kiedy nie zachodzą okoliczności opisane powyżej) pracownik odchodzący z pracy nie będzie uprawniony do otrzymania od pracodawcy odprawy w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, tym samym negocjacje w tym zakresie wydają się bezprzedmiotowe.

Jak już wskazano powyżej, najczęściej odprawy pieniężne wypłacane są pracownikom w związku ze zwolnieniami grupowymi, czyli, zgodnie z art. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, w przypadku konieczności rozwiązania przez pracodawcę, zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej określoną w ustawie liczbę pracowników. Ponadto, prawo do otrzymania odprawy pieniężnej przysługuje również pracownikom w sytuacji, kiedy zwolnienia obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, jednakże w takim przypadku przyczyny rozwiązania stosunków pracy, niedotyczące pracowników, muszą stanowić wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron.

Wysokość odpraw pieniężnych należnych pracownikom, których stosunki pracy ulegają rozwiązaniu w ramach grupowego zwolnienia, została określona przez ustawodawcę w art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych i jest zależna od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy oraz wysokości jego wynagrodzenia. Wysokość odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom przez pracodawcę może przewyższać kwoty ustalone na podstawie przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych, jeżeli wynika to z treści postanowień obowiązujących w danym zakładzie pracy (np. układów zbiorowych, regulaminów). W przeciwnym wypadku pracodawca nie ma obowiązku wypłaty wyższych odpraw pieniężnych niż przewidziane ustawowo, tym samym możliwości negocjacji są w tym zakresie mocno ograniczone.