Ustawa o zastawie rejestrowym - zmiany

Przeczytaj także: Zabezpieczenie wierzytelności: zastaw rejestrowy

Podstawowe zasady funkcjonowania zastawu

Zgodnie z kodeksem cywilnym zastaw jest to prawo obciążające określoną rzecz (lub prawo) w celu zabezpieczenia określonej wierzytelności, w oparciu o które wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia swojego roszczenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.

Zastaw rejestrowy jest to szczególny rodzaj zastawu. Aby go ustanowić potrzebna jest umowa o ustanowienie tego zastawu (umowa zastawnicza), którą zawiera osoba uprawniona do rozporządzania rzeczą lub prawem (zastawca) z wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów.

Dużą zaletą zastawu rejestrowego jest jego pozycja przy zbiegu zastawów wynikająca z zasady, że ograniczone prawo rzeczowe powstałe później nie może być wykonywane z uszczerbkiem dla ustanowionego wcześniej zastawu rejestrowego. Zgodnie z ordynacja podatkową zastaw rejestrowy wpisany do rejestru ma pierwszeństwo przed później wpisanym zastawem skarbowym.

W dotychczasowej praktyce gospodarczej zastaw rejestrowy, mimo oferowanych możliwości zaspokojenia przed innymi wierzycielami, był stosunkowo rzadko spotykany. Wynikało to m.in. z długotrwałej i skomplikowanej procedury związanej z ustanawianiem tego rodzaju zastawu.

Ustanawianie zastawu

Nowelizacja zniosła ograniczenia dotyczące podmiotów, na rzecz których można ustanowić zastaw rejestrowy. Zdaniem prawników, o ile ciężko oczekiwać, aby zwykły konsument szerzej zainteresował się taką formą zabezpieczenia, o tyle może być to popularna forma zabezpieczenia w obrocie profesjonalnym, z uwagi na szerokie zainteresowanie nią podmiotów zagranicznych. Umożliwiając podmiotom zagranicznym ustanawianie zastawów rejestrowych, ustawodawca zastrzegł jednak wyłączną jurysdykcje krajową dla tego typu spraw, co oznacza, że nie jest możliwe ustanowienie zastawu w oparciu o zagraniczny wyrok sądowy, nawet jeśli został on poddany procedurze uznania go w Polsce.

W poprzednim stanie prawnym od momentu zawarcia umowy zastawniczej w ciągu miesiąca należało złożyć wniosek o ustanowienie zastawu rejestrowego, w przeciwnym razie wniosek podlegał odrzuceniu przez sąd.