Dla kogo i kiedy zasiłek macierzyński?

Przeczytaj także: Urlop macierzyński przed porodem możliwy

Ubezpieczona

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje, bez okresu wyczekiwania, ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w czasie wykorzystywania urlopu wychowawczego urodziła dziecko lub przyjęła dziecko w wieku do 7 roku na wychowanie (a w przypadku dziecka, któremu odroczono obowiązek szkolny – w wieku do 10 roku) i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, a także gdy przyjęła dziecko w wieku do 7 (10) roku na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem, czyli pełniącej zadania pogotowia rodzinnego, wielodzietnej oraz specjalistycznej).

Ubezpieczony

Ubezpieczony ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, jeżeli przyjął dziecko w wieku do 7 (10) roku na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem) albo jeżeli przyjął dziecko w wieku do 7 (10) roku na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia. Ubezpieczonemu – ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny zasiłek macierzyński przysługuje w przypadku śmierci ubezpieczonej lub gdy porzuci ona dziecko. Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje tym osobom, jeżeli przerwą zatrudnienie lub inną działalność zarobkową, aby sprawować opiekę nad dzieckiem. W tym wypadku okres wypłaty zasiłku zmniejsza się o okres jego wypłaty ubezpieczonej-matce dziecka.

Zasiłek macierzyński po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przysługuje pod warunkiem, że ubezpieczenie to ustało w czasie ciąży:

• wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub
• z naruszeniem przepisów prawa stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.

Przedłużenie trwania terminowej umowy o pracę

Prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu ubezpieczenia chorobowego ma także ubezpieczona będąca pracownicą, z którą zawarto umowę o pracę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, w przypadku gdy umowa ta zostałaby rozwiązana po upływie 3 miesiąca ciąży, a z pracownicą do dnia porodu pracodawca przedłużył umowę o pracę.

Umowa o pracę tymczasową, umowa zawarta na czas określony w celu zastępstwa usprawiedliwionej nieobecności pracownika (np. urlop wychowawczy) nie podlega przedłużeniu do czasu porodu, w przypadku gdyby została rozwiązana po upływie 3 miesiąca ciąży.

Zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego

Jeżeli z ubezpieczoną, będącą pracownicą, rozwiązano stosunek pracy w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i nie zapewniono jej innego zatrudnienia, wtedy do dnia porodu ma ona prawo do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zasiłek a urlop macierzyński

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy (art. 180 KP) jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 183 KP).

Wymiar urlopu macierzyńskiego

Zgodnie z art. 180 KP urlop macierzyński przysługuje ubezpieczonej – matce dziecka w wymiarze:

• 18 tygodni przy pierwszym porodzie,
• 20 tygodni – przy każdym następnym porodzie,
• 28 tygodni – w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Zmiany w zakresie regulacji instytucji urlopu macierzyńskiego weszły w życie z 19.12.2006 r. tj. 14 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ustawy z 16.. r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (ustawa została ogłoszona 4.12.2006 r.).