eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Urlop wychowawczy - jakie uprawnienia pracownika

Urlop wychowawczy - jakie uprawnienia pracownika

2007-10-12 12:55

Zgodnie z art. 186 §1 k.p. pracodawca zatrudniający pracownika, który sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem, ma obowiązek udzielić mu na jego wniosek urlopu wychowawczego. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Okres urlopu wychowawczego, aż do dnia jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia. Przez cały okres urlopu wychowawczego pracownik podlega ochronie przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy.

Przeczytaj także: Zmiany w urlopach i zasiłkach macierzyńskich

Rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy (art. 186 § 3 k. p.). Urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w 4 częściach (art. 186 § 5 k. p.). Wymiar urlopu zależy wyłącznie od pracownika (nie może jednak przekroczyć 4 roku życia dziecka), przy czym pracownik ma prawo złożyć od razu jeden wniosek na okres 3 lat.

Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, to możliwe jest skorzystanie z urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, bez względu na to, czy wykorzystano już urlop wychowawczy przewidziany w art. 186 § 1 k.p.

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat należy się w ciągu każdego roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (art. 188 k.p).

Ochrona przed wypowiedzeniem

Pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa, a także, gdy zaistnieją przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności (art. 1861 k.p).

W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (art. 1862 § 1 k.p).

W sytuacji, kiedy pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa go do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wyznaczonym, ale nie później niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania go przez pracodawcę (art. 1862 § 2 k.p). Po zakończeniu urlopu pracownik ma prawo powrotu do pracy na dotychczasowym lub równorzędnym stanowisku. Okres urlopu wychowawczego traktuje się jak okres zatrudnienia u pracodawcy, który udzielił urlopu.

Pracownik może zrezygnować z urlopu wychowawczego:
  • w każdym czasie - za zgodą pracodawcy,
  • po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy - najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.

Obniżenie wymiaru czasu pracy zamiast urlopu

Zgodnie z art. 1867 k.p. pracownik ma prawo do nie rezygnowania w okresie sprawowania opieki nad małym dzieckiem z pracy. Może złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy, ale tylko w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego. Pracodawca ma obowiązek pozytywnego rozpatrzenia wniosku takiego pracownika. Obniżenie wymiaru czasu pracy tego pracownika (do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy) sprawia, że wynagrodzenie za pracę jest ustalane współmiernie z przepracowanym czasem pracy.

Dodatek wychowawczy

Osobom o niskich dochodach, mającym prawo do zasiłku rodzinnego, przysługuje w czasie urlopu, dodatek wychowawczy. Dodatek wychowawczy wypłaca organ właściwy, tj. zazwyczaj gmina lub ośrodek pomocy społecznej.

oprac. : Anna Maria Sierpińska / eGospodarka.pl eGospodarka.pl

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: