Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego można zaskarżyć?

Przeczytaj także: Budowa domu przy braku planu miejscowego

Często zdarzają się sytuacje, w których ustalenia zawarte przez gminę w nowym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wykluczają możliwość przeprowadzenia przez inwestora określonego zamysłu budowalnego. W takich sytuacjach warto sprawdzić, czy ten akt prawa miejscowego został sporządzony poprawnie.

Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustalenia studium są wiążące przy sporządzaniu planów miejscowych. Oznacza to, że wszelkie treści zawarte w planie, które nie będą zgodne z przesłankami uchwalonymi w ramach studium, będą możliwe do podważenia, w konsekwencji można wystąpić nawet o unieważnienie planu. Chodzi tu zarówno o zgodność planu miejscowego z częścią tekstową jak i graficzną studium. Dla przykładu jeśli w studium pewien obszar przeznaczono pod zabudowę mieszkaniową i zieleń towarzyszącą, natomiast w przyjętym w drodze uchwały planie przeznaczono jedynie pod ogrody i zieleń, a zatem wykluczono możliwość ich zabudowy, mamy prawo do wniesienia skargi. Co do zasady, plan nie może być sprzeczny ze studium, może jedynie doprecyzowywać niektóre jego aspekty – takie stanowisko reprezentowane jest przez wiele wyroków sadowych m.in. orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego sygnatura akt: II OSK 3011/13.

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest aktem planowania przestrzennego, nie jest jednak aktem prawa miejscowego. Oznacza to, że nie może stanowić podstawy do wydawania poszczególnych decyzji administracyjnych. Jednak w procesie inwestycyjnym jest to jeden z najważniejszych dokumentów, z jakim koniecznie musi zapoznać się każdy inwestor. Stanowi bowiem ono w pierwszej kolejności diagnozę obecnej polityki przestrzennej gminy, ze szczególnym uwzględnieniem jej sytuacji społeczno-gospodarczej. Po drugie wskazuje możliwe drogi rozwoju poszczególnych gruntów, jak również określa lokalne zasady ich zagospodarowania. Z kolei miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stanowi akt prawa miejscowego, co oznacza, że zawiera przepisy powszechnie obowiązujące i może stanowić podstawę do wydawania poszczególnych decyzji administracyjnych, przykładowo pozwolenia na budowę - wyjaśnia Robert Tomaszewski z portalu www.grunttozysk.pl.

W konsekwencji studium określi, co będzie musiało zostać później uwzględnione przy pracach nad planem miejscowym, przykładowo: jakie tereny zostały bezwzględnie wyłączone spod zabudowy, które tereny zagrożone są powodzią lub osuwaniem się mas ziemnych, na jakich obszarach rozmieszczone zostaną inwestycje celu publicznego (zarówno o znaczeniu lokalnym jak i ponadlokalnym), jakie tereny wymagać będą przekształceń, scaleń, podziału lub zmiany ich przeznaczenia.

Z niekorzystnymi ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego można radzić sobie także innymi sposobami. Zgodnie z prawem, jeśli konsekwencją uchwalenia planu miejscowego albo jego zmiany, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób (lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem) stało się zupełnie niemożliwe lub też w znacznym stopniu ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może wystąpić z żądaniem uzyskania od gminy stosownego odszkodowania za poniesioną szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Co więcej, według art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, każdy, którego z jakichkolwiek względów interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone poprzez podjęcie przez organ danej uchwały w sprawie administracji publicznej (czyli w omawianym tu przypadku poprzez uchwalenie planu miejscowego) może – ale tylko po bezskutecznym uprzednim wezwaniu do usunięcia owego naruszenia – zaskarżyć taką uchwałę do sądu administracyjnego. Podjęta uchwała, innymi słowy, musi rodzić dla osoby skarżącej konkretne konsekwencje prawne, które obligatoryjnie muszą zostać wykazane w złożonej skardze.