Przepisy prawne: najważniejsze zmiany VII 2016 r.

Przeczytaj także: Fiskus umówi się na kontrolę podatkową z dużą firmą

ORDYNACJA PODATKOWA

1 lipca 2016 r. częściowo weszła w życie ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1649), na podstawie której znowelizowano m.in. ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w tym m.in.:

• wprowadzono instytucję pełnomocnictwa ogólnego, które upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz innych sprawach, które należą do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Mocodawca może zgłosić takie pełnomocnictwo wyłącznie w postaci dokumentu elektronicznego, według wzoru określonego w ustawie i skierować je do ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Informacja o udzielonym i zgłoszonym pełnomocnictwie jest umieszczana w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych (dalej: „Centralny Rejestr”);
• nałożono na ministra właściwego do spraw finansów publicznych obowiązek prowadzenia Centralnego Rejestru, natomiast dostęp do niego przyznano organom podatkowym oraz organom kontroli skarbowej;
• upoważniono organ podatkowy do zażądania od podatnika przekazania całości lub części ksiąg podatkowych prowadzonych przy użyciu programów komputerowych oraz dowodów księgowych. Przekazanie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych w postaci elektronicznej.

PRAWO BANKOWE

1 lipca 2016 r. częściowo weszła w życie ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1864), na podstawie której znowelizowano m.in. ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 128 z późn. zm.) w tym:

• zobowiązano banki do informowania klientów w sposób zrozumiały w momencie zawierania umowy rachunku o możliwości wydania przez nich dyspozycji wkładem na wypadek śmierci (art. 56 ustawy). Ponadto jeśli posiadacz rachunku pozostawił dyspozycję, bank w chwili uzyskania informacji o jego śmierci ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia osób wskazanych przez posiadacza rachunku
  o możliwości dokonania wypłaty;
• określono przypadki, w których umowa rachunku bankowego, którego posiadaczem jest osoba fizyczna, wygasa. Następuje to m.in. z dniem śmierci posiadacza rachunku albo w określonych przez ustawę przypadkach, kiedy upływa 10 lat od dnia wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji;
• wskazano, że umowa wygasająca w przypadku opisanym powyżej pozostaje wiążąca do momentu wypłaty przez bank środków pieniężnych osobie posiadającej do nich tytuł prawny. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy kwota widniejąca na rachunku nie przekracza kwoty minimalnej wskazanej w umowie;
• uprawniono bank do wystąpienia do ministra właściwego do spraw informatyzacji po upływie 5 lat od wydania ostatniej dyspozycji o udostępnienie danych z rejestru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) umożliwiających ustalenie, czy posiadacz rachunku żyje;
• zobowiązano bank do przekazania informacji posiadaczowi rachunku lub osobie uzyskującej prawo do spadku po posiadaczu rachunku zbiorczej informacji o rachunkach bankowych posiadacza (bez podawania jego danych); o rachunkach posiadacza wygasłych lub rozwiązanych z przyczyn, o których mowa powyżej; o rachunkach posiadacza prowadzonych w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej; o umowach rachunków posiadacza rachunku bankowego prowadzonych w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej rozwiązanych albo wygasłych z przyczyn, o których mowa powyżej. We wspomnianej zbiorczej informacji wskazuje się podmiot, który prowadzi albo prowadził rachunek, numery rachunków wynikające z umowy rachunku oraz informację, czy rachunki są nadal prowadzone;
• zobowiązano banki do prowadzenia centralnej informacji o rachunkach, zwaną dalej "Centralną informacją". Powinna ona zawierać informacje o rachunkach wymienionych w punkcie powyżej;
• nałożono na bank obowiązek pisemnego poinformowania gminy, w przypadku rozwiązania albo wygaśnięcia umowy rachunku bankowego z przyczyn, o której mówi opisany powyżej art. 59a, o dacie powzięcia przez bank informacji o śmierci posiadacza rachunku bankowego; o dacie wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dotyczącej jego rachunków; o wysokości środków zgromadzonych na rachunkach; o kwotach i tytułach wypłat dokonywanych z rachunków; o możliwości nabycia przez gminę prawa do środków pieniężnych. Dotyczy to gminy ostatniego miejsca zamieszkania posiadacza rachunku bankowego.

Ustawodawca kierował się głównie chęcią uregulowania problematyki rachunków nieaktywnych – tzw. „rachunków uśpionych”. Nowy przepis określa wpływ śmierci posiadacza rachunku na zawartą umowę rachunku, ułatwia dostęp do informacji o rachunkach spadkobiercom i zapisobiercom ich posiadacza, a w konsekwencji ogranicza problemy następców prawnych z wypłatą należnych im z tytułu spadkobrania środków pieniężnych, a także wprowadza stosowne narzędzia prawne w tym zakresie.

USTAWA O ADMINISTRACJI PODATKOWEJ

1 lipca 2016 r. częściowo weszła w życie ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 1269), na podstawie której m.in.:

• utworzono stanowisko asystenta podatnika, którego zadaniem jest udzielanie pomocy w samodzielnym, prawidłowym i dobrowolnym wypełnianiu obowiązków podatkowych;
• zobowiązano asystenta podatnika do nawiązywania kontaktu z podatnikiem; udzielania informacji w zakresie sposobu wypełniania zeznań i deklaracji podatkowych; udzielania pomocy w indywidualnych sprawach podatnika, w tym dotyczących rodzaju oraz formy opodatkowania; informowania o terminach wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz zasadach korzystania z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych oraz udzielania ogólnych informacji o rodzajach spraw załatwianych przez inne organy podatkowe i Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
• określono, że asystent ma być przydzielony mikroprzedsiębiorcy rozpoczynającemu prowadzenie działalności gospodarczej na okres nie dłuższy niż 18 miesięcy, licząc od dnia wydania podatnikowi potwierdzenia nadania numeru identyfikacji podatkowej;
• powołano do życia centrum obsługi, które zajmuje się m.in. przyjmowaniem podań i deklaracji, wydawaniem zaświadczeń oraz udzielaniem wyjaśnień w zakresie przepisów prawa podatkowego, w tym także podmiotom, które zamierzają podjąć działalność gospodarczą; przyjmowaniem podań, deklaracji i zgłoszeń określonych
  w odrębnych przepisach; zapewnieniem stanowiska komputerowego z dostępem do portalu podatkowego; informowaniem o danych kontaktowych właściwych organów wraz ze wskazaniem zakresu ich kompetencji.