Poznaj nieuczciwe praktyki rynkowe dostawców wody

Przeczytaj także: Sprzedaż bezpośrednia: prawa i obowiązki stron

Statystyki z ostatnich lat pokazują, że niemal co dziesiąta wydana przez UOKiK decyzja tyczyła się rynku wodno-kanalizacyjnego. Urząd interweniował w wielu sprawach, niestety jednak liczba problemów, które dotykają ten rynek właściwie się nie zmniejsza, a niedozwolone praktyki przedsiębiorców z tej branży to smutna rzeczywistość wielu zakątków naszego kraju. Dlatego też UOKiK zadecydował o wydaniu „Poradnika wodociągowo-kanalizacyjna”. Opracowanie zostało przesłane do zakładów wodociągowych i samorządów w całej Polsce.

Publikacja dostarcza wiedzy na temat realnie zaistniałych nieprawidłowości, które stały się przedmiotem decyzji Urzędu. I to właśnie w oparciu o te przypadki stworzono porady skierowane do wszystkich, którzy są zainteresowani tą tematyką. Poradni podzielono na trzy części. Pierwsza służy pomocą w kwestiach związanych z konstruowaniem umów, druga obnaża najczęstsze nieprawidłowości, które związane są z ich stosowaniem. Trzecia pochyla się z kolei nad najczęściej rozstrzyganymi przez Urząd problemami, czyli budową sieci i przyłączenia odbiorców.

- Skala nieprawidłowości pokazuje, że nasza publikacja to lektura obowiązkowa dla zarządzających spółkami wodociągowymi, a także władz gminnych, czyli właścicieli tych zakładów. Powinni po nią sięgnąć również konsumenci, którzy często są bezpośrednio dotknięci praktykami niezgodnymi z prawem – mówi Prezes UOKiK Marek Niechciał.

Kiedy można wyłączyć wodę?

Jednymi z opisanych kwestii są bezprawnie odcinane dostawy wody i rozwiązywanie umów. Zgodnie z przepisami jest to możliwe jedynie w ściśle określonych przypadkach: niezgodnego z prawem wykonania przyłącza, braku zapłaty za dwa pełne okresy obrachunkowe następujące po dniu otrzymania upomnienia, nielegalnego poboru wody, a także w sytuacji kiedy jakość wprowadzonych ścieków nie spełnia wymogów prawnych lub stwierdzono uszkodzenie lub pominięcie urządzenia pomiarowego. Tymczasem niektóre przedsiębiorstwa wodociągowe przyznawały sobie taką możliwość również w innych sytuacjach, np. gdy odbiorca nie powiadomił o zerwaniu plomby lub nie zabezpieczył pomieszczenia z wodomierzem głównym przed zamarznięciem. Jak UOKiK ocenił tę praktykę – opisujemy w poradniku.

Przyłącze – czym jest i kto powinien płacić

Dużo miejsca poświęcono kwestii przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych. Zwłaszcza definicja przyłącza wodociągowego budzi wątpliwości. W swoim orzecznictwie UOKiK stał na stanowisku, że w żadnym razie nie obejmuje ona przewodu położonego poza granicą nieruchomości odbiorcy. Tym samym osoba ubiegająca się o przyłączenie powinna wykonać na swój koszt jedynie prace, które są zlokalizowane na jej posesji. Żądanie sfinansowania przez odbiorców pozostałych robót, m.in. wykopów przez drogę, samych przewodów i ich włączenia (wcinki) do sieci było uznawane przez Urząd za nadużycie pozycji dominującej.

Do 2014 r. sądy podtrzymywały takie stanowisko, jednak w dwóch przypadkach przyznały rację przedsiębiorcom. W tej chwili obie sprawy są przedmiotem skargi kasacyjnej i czekają na rozpatrzenie przez Sąd Najwyższy.

Zmiany w przepisach

Różnice w definiowaniu przyłącza wynika przede wszystkim z niejasności przepisów. Zdaniem UOKiK najlepszym rozwiązaniem byłoby rozwianie wątpliwości przez ustawodawcę. Kwestia jednoznacznego rozstrzygnięcia, na kim powinny spoczywać koszty budowy poszczególnych instalacji, jest bowiem kluczowa dla uniknięcia konfliktów między zakładami a użytkownikami i społecznością lokalną.
Nie jest to jedyny postulat zmian legislacyjnych wysuwany przez UOKiK.

–Trwają obecnie prace nad nowelizacją prawa wodnego, który zakłada powołanie instytucji zajmującej się m.in. finansowaniem inwestycji w gospodarce wodnej. Uważam, że warto wyposażyć nową jednostkę w narzędzia do nadzorowania sektora wodociągowo–kanalizacyjnego - mówi Prezes UOKiK Marek Niechciał.