Ochrona praw konsumenta w Internecie po zmianie przepisów

Przeczytaj także: Prawa konsumenta: zmiana przepisów okiem Lewiatana

6. Można zaoszczędzić na kosztach wysyłki

Niewątpliwym plusem projektu ustawy będzie odpowiednie usystematyzowanie i doprecyzowanie kwestii rozliczeń z konsumentami, które dotychczas budziły w praktyce mniej lub bardziej uzasadnione wątpliwości. Planowana nowelizacja rozstrzygnie jednoznacznie, że przypadku odstąpienia od umowy przez konsumenta, przedsiębiorca będzie zobowiązany zwrócić cenę towaru oraz koszty jego dostarczenia do konsumenta, natomiast bezpośrednie koszty odesłania towaru do przedsiębiorcy poniesie konsument. Przedsiębiorcy powinni jednakże zadbać o odpowiednie poinformowanie o obowiązku poniesienia przez konsumenta kosztów odesłania towaru w regulaminie lub na swojej stronie internetowej. Ponadto, jeżeli konsument wybierze inny sposób dostarczenia niż najtańszy z oferowanych (np. przesyłkę kurierską zamiast zwykłej przesyłki pocztowej), przedsiębiorca nie będzie zobowiązany do zwrotu różnicy kosztów związanych z szybszym czy też pewniejszym sposobem dostarczania towaru.

7. Koniec zakazu przedpłaty

Obecnie nie można nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem świadczenia. Aby sprostać temu zakazowi, sklepy internetowe oferują wśród dostępnych konsumentowi metod rozliczenia tzw. płatność za pobraniem. Usługodawcy internetowi są w zdecydowanie gorszej sytuacji, jedynym teoretycznie zgodnym z prawem rozwiązaniem byłoby w ich przypadku najpierw zrealizowanie usługi, a następnie domaganie się płatności, co z biznesowego punktu widzenia byłoby po prostu nieracjonalne. Nowelizacja uchyli omawiany zakaz, w związku z czym usługodawcy internetowi będą spać spokojniej, a właściciele sklepów internetowych będą mogli rozważyć, czy rzeczywiście chcą swoim użytkownikom oferować płatność za pobraniem jako jeden z dostępnych sposobów płatności.

8. Nowa definicja konsumenta

Projekt ustawy wprowadza zmiany do definicji konsumenta zawartej w kodeksie cywilnym, mającej kluczowe znaczenie dla podmiotowego zakresu stosowania przepisów dotyczących ochrony konsumenckiej. Konsumentem ma być również osoba fizyczna, która, dokonując czynności związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową, działa także w celu niezwiązanym z tą działalnością i cel ten przeważa. Proponowane zmiany stanowią dość niefortunną próbę implementacji nie tyle normatywnej części dyrektywy 2011/83/UE, lecz najprawdopodobniej jej preambuły. Zgodnie z motywem 17 preambuły osoba zawierająca umowę w celach związanych z jej działalnością handlową będzie mogła zostać zakwalifikowana jako konsument, o ile w kontekście przeprowadzanej transakcji cel handlowy będzie na tyle ograniczony, że nie będzie miał dominującego charakteru. Jak w praktyce ustalić, czy równoległy, konsumencki cel umowy w transakcji o mieszanym charakterze rzeczywiście przeważa? Nowa regulacja raczej nie rozwiąże dotychczasowego, jak najbardziej praktycznego problemu prawidłowej oceny umów o podwójnym charakterze, a wręcz przeciwnie być może nawet go pogłębi. Dotychczasowy przebieg procesu legislacyjnego wskazuje jednakże, że najprawdopodobniej ta zmiana nie zostanie wprowadzona.

9. Nowy model odpowiedzialności za jakość rzeczy

Wraz z wejściem w życie nowej ustawy dokona się ponowna implementacja dyrektywy o sprzedaży konsumenckiej poprzez przesunięcie przepisów dotyczących odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedawanej konsumentowi z odrębnej ustawy do kodeksu cywilnego. Od tej pory obowiązywał będzie jeden reżim odpowiedzialności za wady rzeczy oparty na instytucji rękojmi. I w tym zakresie czekają nas pewne zmiany – konsument będzie mógł m.in. w pierwszym rzędzie skorzystać prawa zwrotu produktu w ramach odstąpienia od umowy, gdy tymczasem obecnie zwrot ceny jest możliwy jedynie wtedy, gdy wadliwy produkt nie może zostać naprawiony albo zastąpiony nowym.

10. Już teraz warto się przygotować

Co istotne, zmiany w zakresie obowiązków informacyjnych w zdecydowanie większej mierze przełożą się na konieczność dostosowania struktury serwisu internetowego oraz jego funkcjonalności (w tym przebiegu procesu składania zamówień), niż na samą potrzebę dopasowania regulaminu (co skądinąd w większości przypadków i tak będzie nieuniknione). Na obecnym etapie nie znamy jeszcze ostatecznej treści nowej ustawy, ale istotną część prac koniecznych do adaptacji samego serwisu internetowego do nowych wymogów można przeprowadzić już teraz orientując się według przepisów dyrektywy i śledząc zmiany do projektu ustawy wprowadzane w ramach procesu legislacyjnego.