Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

8
przez strony procesu; tymczasem projekt przewiduje ponoszenie kosztów przez powoda,
który wytoczył niezasadne powództwo, tylko w „wypadkach szczególnie uzasadnionych”.
Jednocześnie Minister Sprawiedliwości negatywnie ocenił też rozwiązania szczegółowe
projektu. Minister Finansów, w podobnym duchu, zakwestionował wprowadzenie w projekcie
rozwiązania analogicznego do tego, które obowiązuje w inicjowanych przez pracownika
sprawach ze stosunku pracy. Pozostałe podmioty nie wniosły wcale bąd też nie wniosły
istotnych zastrzeżeń do projektu.
Prośba o zaopiniowanie projektu skierowana została także do: Unii Spółdzielców
Mieszkaniowych w Polsce, Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych, Naczelnej
Rady Adwokackiej, Stowarzyszenia Sędziów THEMIS oraz Stowarzyszenia Sędziów
Polskich IUSTITIA. Podmioty te nie przedstawiły opinii w sprawie projektu.

5. Skutki projektowanej ustawy
Projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zmierza do zmiany
stanu prawnego ukształtowanego orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, przy równoczesnej
realizacji postulatów, jakie zostały zgłoszone w motywach rozstrzygnięcia z dnia 27 lipca
2012 r. Podstawowym jego skutkiem będzie wprowadzenie nowych i – jak wykazano wyżej –
w pełni konstytucyjnych zasad związanych z ponoszeniem kosztów postępowań, o których
mowa w art. 491 u.s.m.
Proponowana nowelizacja może oddziaływać na sferę życia społeczno-gospodarczego,
gdyż w odróżnieniu od zasad ogólnych przewidzianych w ustawie o kosztach sądowych, które
w sprawach o wydanie tzw. zastępczego oświadczenia woli o ustanowieniu odrębnej własności
lokalu nie zakładają generalnego zwolnienia powodów od kosztów sądowych, lecz jedynie
dopuszczają zwolnienie na mocy stosownej decyzji sądu, będzie stanowić istotne ułatwienie
dochodzenia roszczeń przeciwko spółdzielni mieszkaniowej, a tym samym będzie sprzyjać
dalszym przekształceniom właścicielskim. Z drugiej strony wprowadzany mechanizm prawny
zagwarantuje spółdzielniom mieszkaniowym zwrot kosztów tych procesów, które zakończą
się dla nich pomyślnym wynikiem, w tym zwłaszcza procesów wytoczonych przez osoby,
których żądania okazały się oczywiście bezzasadne. W aspekcie ochrony mienia spółdzielczego
jako tego, które należy do wszystkich spółdzielców, przedstawiony skutek jest niewątpliwie
wart podkreślenia – ogół spółdzielców nie będzie bowiem ponosił kosztów obrony przeciwko
roszczeniom nie znajdującym usprawiedliwienia w postanowieniach obowiązujących norm
prawnych.

9
Projektowana ustawa może spowodować skutki finansowe dla budżetu państwa. Ich
oszacowanie nie jest jednak możliwe ze względu na brak danych co do tempa przekształceń
dokonujących się w spółdzielniach mieszkaniowych i ilości spraw, do których zastosowanie
znajdą nowe regulacje. Co więcej: nie sposób przewidzieć, jaki kształt przyjmą ostateczne
rozstrzygnięcia sądów w zakresie kosztów procesu, a zwłaszcza w jakim stopniu sądy będą
korzystały z możliwości przyznania zwrotu tychże kosztów od Skarbu Państwa. Ustawa nie
rodzi natomiast konsekwencji dla pozostałych podmiotów ze sfery finansów publicznych.

6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Projekt nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 8 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-765/13
Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (przedstawiciel
wnioskodawcy: senator Andrzej Antoni Matusiewicz)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32,
ze zm.) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy zakłada dodanie ust. 2 do art. 491 ustawy z dnia 15
grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz.
1116, ze zm.; dalej: u.s.m.).

Nowelizacja dotyczy kosztów postępowania związanego z wydaniem
tzw. zastępczego oświadczenia woli o ustanowieniu prawa odrębnej własności
lokalu. Zgodnie z art. 491 u.s.m. osoba, która na podstawie u.s.m. może żądać
ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu, w razie bezczynności
spółdzielni, jest uprawniona do wystąpienia do sądu z powództwem

o ustanowienie tego prawa na podstawie art. 64 kodeksu cywilnego w związku
z art. 1047 § 1 kodeksu postępowania cywilnego. Projekt zakłada, iż wydatki
obciążające osobę, która wytoczyła wskazane powództwo, będą ponoszone
w toku postępowania tymczasowo przez Skarb Państwa. Rozstrzygnięcie
o wydatkach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie, sąd powinien
zastosować przy tym odpowiednio art. 113 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych. Zgodnie z nowelizacją, obciążenie powoda wydatkami,
a także pozostałymi kosztami procesu , których nie miał on obowiązku ponosić,
mogłoby nastąpić tylko w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Skarb
Państwa powinien pokryć koszty procesu poniesione przez spółdzielnię, jeżeli
nie byłoby podstaw do obciążenia nimi powoda.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


Autor:











Konrad Kuszel




ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych


Akceptował:
Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych



Zbigniew Wrona



Deskryptory bazy Rex: lokal, projekt ustawy, spółdzielnia, Unia Europejska.

2

Warszawa, 8 kwietnia 2013 r.
BAS-WAPEiM-766/13




Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu – czy
senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
(przedstawiciel wnioskodawcy: senator Andrzej Antoni Matusiewicz) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej


Projekt ustawy zakłada dodanie ust. 2 do art. 491 ustawy z dnia 15
grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz.
1116, ze zm.; dalej: u.s.m.).

Nowelizacja dotyczy kosztów postępowania związanego z wydaniem
tzw. zastępczego oświadczenia woli o ustanowieniu prawa odrębnej własności
lokalu. Zgodnie z art. 491 u.s.m. osoba, która na podstawie u.s.m. może żądać
ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu, w razie bezczynności
spółdzielni, jest uprawniona do wystąpienia do sądu z powództwem

o ustanowienie tego prawa na podstawie art. 64 kodeksu cywilnego w związku
z art. 1047 § 1 kodeksu postępowania cywilnego. Projekt zakłada, iż wydatki
obciążające osobę, która wytoczyła wskazane powództwo, będą ponoszone
w toku postępowania tymczasowo przez Skarb Państwa. Rozstrzygnięcie
o wydatkach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie, sąd powinien
zastosować przy tym odpowiednio art. 113 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych. Zgodnie z nowelizacją, obciążenie powoda wydatkami,
a także pozostałymi kosztami procesu , których nie miał on obowiązku ponosić,
mogłoby nastąpić tylko w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Skarb
Państwa powinien pokryć koszty procesu poniesione przez spółdzielnię, jeżeli
nie byłoby podstaw do obciążenia nimi powoda.

Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.