Zdarzenie medyczne: pozasądowe dochodzenie roszczeń

Przeczytaj także: Błędy lekarskie a prawa pacjenta

Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej Ustawa) wprowadziła nowe, korzystne regulacje.

Ustawa wprowadziła do polskiego porządku prawnego nowy termin – zdarzenie medyczne. Zdarzenie medyczne jest to zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta albo śmierć pacjenta będące następstwem niezgodnego z aktualną wiedzą medyczną diagnozą, leczeniem (w tym operacją), zastosowaniem produktu leczniczego lub wyrobu medycznego. Należy zaznaczyć, iż nowe przepisy dotyczące zdarzeń medycznych mają zastosowanie w sytuacji udzielenia świadczeń zdrowotnych w szpitalu w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.

Ustawa wprowadziła zupełnie nowy sposób dochodzenia roszczeń z tytułu zdarzeń medycznych, niejako alternatywny w stosunku do drogi postępowania sądowego. W tym celu zostały powołane do życia wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, które zajmują się ustaleniem, czy zdarzenie medyczne miało miejsce. Siedziby komisji mieszczą się w tych samych miastach co urzędy wojewódzkie, czyli w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze. W skład każdej komisji wchodzi szesnastu członków – ośmiu członków posiadających wykształcenie medyczne i ośmiu członków posiadających wykształcenie prawnicze. W konkretnych sprawach komisje orzekają w składzie czteroosobowym.

Postępowanie przed wojewódzką komisją zostaje wszczęte z chwilą złożenia wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego (we właściwym urzędzie wojewódzkim ze względu na miejsce położenia szpitala). Przedmiotowy wniosek może zostać złożony przez pacjenta szpitala lub jego przedstawiciela ustawowego, a w przypadku śmierci pacjenta wniosek może zostać złożony przez spadkobierców pacjenta. Wniosek należy złożyć w terminie jednego roku od dnia, w którym podmiot składający wniosek dowiedział się o zdarzeniu medycznym, jednakże w terminie nie dłuższym niż trzy lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie medyczne (w przypadku śmierci pacjenta powyższy termin nie biegnie do dnia zakończenia postępowania spadkowego). Wniosek, zgodnie z art. 67d ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 159, poz. 742), powinien zawierać dane pacjenta (ewentualnie dane wszystkich spadkobierców ze wskazaniem, który reprezentuje pozostałych), dane podmiotu leczniczego prowadzącego szpital, wskazanie co jest przedmiotem wniosku, tj. zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć pacjenta, uzasadnienie wniosku wraz z uprawdopodobnieniem zdarzenia, a także propozycję wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia.

Złożenie wniosku podlega opłacie w wysokości 200 zł, opłata ta podlega zaliczeniu na poczet kosztów postępowania. Kompletny i opłacony wniosek komisja przekazuje niezwłocznie kierownikowi podmiotu leczniczego prowadzącego szpital oraz ubezpieczycielowi. Powyższe podmioty są zobowiązane w terminie 30 dni od otrzymania wniosku z dowodami do ustosunkowania się, pod rygorem akceptacji/uznania wniosku wraz z proponowaną wysokością odszkodowania i zadośćuczynienia (dla przykładu w Wojewódzkiej Komisji w Warszawa nie zdarzyło się jeszcze, aby podmiot leczniczy prowadzący szpital oraz ubezpieczyciel nie ustosunkowali się do wniosku).

Komisja ma za zadanie ustalić czy zdarzenie wskazane we wniosku, którego następstwem była szkoda majątkowa lub niemajątkowa, stanowi zdarzenie medyczne w rozumieniu Ustawy. W tym celu komisja rozpatruje dowody przedstawione przez podmioty/strony postępowania. Wojewódzka komisja, zgodnie z wolą ustawodawcy, uprawniona jest do wezwania do złożenia wyjaśnień osoby składającej wniosek, kierownika podmiotu leczniczego, a także osoby, które wykonywały zawód medyczny w szpitalu, a także inne osoby. Wojewódzka komisja może także w zakresie prowadzonego postępowania żądać dokumentacji prowadzonej przez podmiot leczniczy prowadzący szpital, w tym dokumentacji medycznej, przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w podmiocie leczniczym prowadzącym szpital, a także dokonać wizytacji pomieszczeń i urządzeń szpitala. W uzasadnionych przypadkach (w szczególności, gdy członkowie komisji orzekającej nie dysponują specjalistyczną wiedzą), komisja może również powołać biegłego specjalistę z zakresu medycyny.