Prawa konsumenta: reklamacja czy zwrot towaru?

Przeczytaj także: Termin reklamacji wydłużony

Choć pojęcia gwarancji, niezgodności towaru z umową, czy rękojmi znane są wszystkim konsumentom, problem często pojawia się w momencie, kiedy zakupiona rzecz zepsuje się lub nie spełnia naszych oczekiwań. Wtedy to wychodzi na jaw, że wielu konsumentów nie jest świadomych tego, jakie ma prawa. Z jakich praw korzystać i od czego zacząć, aby jak najszybciej rozwiązać palący problem?

Zwroty w internecie

W przypadku zakupów dokonywanych w sieci sytuacja wygląda przejrzyście. – Klient ma 10 dni na zastanowienie się, czy dany przedmiot na pewno go satysfakcjonuje. Jeżeli w tym czasie uzna, że nie dokonał właściwego wyboru ma prawo do zwrotu towaru bez potrzeby podawania przyczyn – informuje Tomasz Żelazny z OleOle.pl, sklepu internetowego z RTV/AGD i elektroniką użytkową. – Są wyłączenia tj. np. płyty audio-wizualne, usługi w zakresie gier i zakładów wzajemnych lub dostarczania prasy bądź świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta lub ściśle związanych z jego osobą – informuje Marta Pasińska z Biura Miejskiego Rzecznika Konsumentów. Zasady te dotyczą wszystkich zakupów dokonywanych poza sklepem, np. telefonicznie, faksowo, internetowo, czy poprzez sprzedaż wysyłkową. 

Po rozwiązaniu umowy obie strony mają 14 dni na dokonanie formalności, czyli odesłanie sprzętu oraz przelew gotówki. – Dobrze o swojej decyzji poinformować sprzedawcę pisemnie – najlepiej w formie listu poleconego, ewentualnie mailowo. To zdecydowanie przyspieszy wyjaśnienie sprawy – dodaje Żelazny. Wzory pisma o odstąpieniu od umowy można bez problemu znaleźć w interniecie. Sprzedawca zobowiązany jest zwrócić wszelkie dodatkowe koszty poniesione przez klienta łącznie z kosztami wysyłki. Konsument jednak odsyła przedmiot na swój koszt.

W sklepie tradycyjnym o zwrot trudno

Przed zakupem towaru w sklepie tradycyjnym warto zastanowić się, czy aby na pewno jesteśmy zdecydowani na jego nabycie. Warto, gdyż bezpodstawny zwrot może być nieprzyjęty i jego przyjęcie zależy jedynie od dobrej woli sprzedawcy. Nie należy się zatem dziwić, gdy sprzedawca odmówi przyjęcia nawet, kiedy rzecz jest nieodpakowana, posiada wszystkie metki, sklepowe naklejki i oznaczenia. Są jednak wyjątki od reguły. Coraz częściej obserwujemy nastawioną na klienta polityka prowadzona przez większe sklepy oraz „sieciówki”, w których to możliwy jest bezproblemowy zwrot towarów. W takiej sytuacji, jedynym warunkiem oddania przedmiotu jest posiadanie dowodu jego zakupu. Taka praktyka przykładowo pojawia się w sklepach sieciowych z odzieżą, jak TK Maxx, H&M, CCC, Reserved, ale także w sklepach z materiałami budowlanymi przykładowo Castorama.


Zwrot kosztów dopiero na samym końcu

W dużej liczbie przypadków najpierw korzystamy z uprawnień gwarancyjnych. Te zazwyczaj są szersze niż ustawowe, a jeśli ich nie ma, bo dla przykładu gwarancja była roczna, wtedy powinniśmy skorzystać z ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2002 nr 141 poz. 1176) oraz o zmianie kodeksu cywilnego. To akt prawny regulujący stosunki sprzedawca – konsument, który pomaga, w sytuacji kiedy zauważymy nieprawidłowości w działaniu towaru, który zakupiliśmy. Jeśli gwarancja byłaby z jakiś przyczyn jest mniej korzystna od ustawy, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby kupujący mógł swobodnie decydować o tym, czy  będzie składał reklamację na podstawie gwarancji (jeżeli została skutecznie udzielona), czy też będzie  reklamował towar z  tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. Sprzedawca odpowiada za zgodność towaru z umową w okresie dwóch lat od zakupu.

Zgodnie z ustawą konsument ma prawo żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Na tym etapie nie możemy domagać się zwrotu pieniędzy – komentuje Jakub Michalski, prawnik z kancelarii Fortuna, Szczepaniak i Wspólnicy. – Sprzedawca natomiast może zaproponować nam zwrot pieniędzy, jeśli naprawa lub wymiana towaru na nowy, byłaby dla niego jeszcze bardziej kosztowna – dodaje. Co ważne, wybór między naprawą a wymianą  należy do kupującego. Chyba, że naprawa lub wymiana są z pewnych przyczyn niemożliwe.

Door-to-door – reklamacja bez wychodzenia z domu

Zanim konsument zajrzy do ustawy, koniecznym jest sprawdzenie, czy w dokumentach załączonych do sprzętu - w szczególności do gwarancji, znajdzie informację, czy towar jest objęty gwarancją typu door-to-door. – Jest sposób realizacji naprawy urządzenia, który polega na przesłaniu pocztą kurierską uszkodzonego sprzętu do serwisu - na koszt serwisu. Naprawione urządzenie wraca następnie przesyłką kurierską do właściciela - także na koszt serwisu. Wówczas ewentualna usterka w okresie trwania gwarancji jest załatwiana w sposób najbardziej dogodny dla konsumenta, gdyż nie trzeba martwić się o transport towaru do miejsca, w którym został zakupiony – komentuje Michalski.

Konsument musi jedynie spakować towar do wysyłki kurierskiej, umówić się z kurierem i nadać uszkodzony sprzęt - po naprawie kurier przywiezie towar z powrotem. Jeśli towar jest objęty taką gwarancją, dobrze jest zostawiać pudełka, co umożliwia jego właściwe zabezpieczenie. Jeśli w dokumentach nie ma mowy o realizacji reklamacji w trybie gwarancji door-to-door, wszelkie wskazówki co do kolejności kroków podejmowanych przez konsumenta wskazuje ustawa.