eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo administracyjne › Naprawienie szkody wyrządzonej decyzją administracyjną

Naprawienie szkody wyrządzonej decyzją administracyjną

2013-03-12 10:22

Naprawienie szkody wyrządzonej decyzją administracyjną

Wyrok SN © Andrey Burmakin - Fotolia.com

W dniu 31 marca 2011 r. Sąd Najwyższy (dalej "SN") podjął uchwałę w pełnym składzie Izby Cywilnej dotyczącą naprawienia szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r. (sygn. akt III CZP 112/10, dalej "Uchwała").

Przeczytaj także: Decyzja administracyjna: kiedy może zostać sprostowana?

Znajomość Uchwały jest istotna dla wszystkich właścicieli nieruchomości (bądź ich następców prawnych), którzy zostali pozbawieni prawa własności na skutek różnego rodzaju decyzji nacjonalizacyjnych, wydanych po II wojnie światowej. Znaczenie Uchwały jest tym większe, że do tej pory nie została uchwalona ustawa reprywatyzacyjna, skutkiem czego poszkodowani właściciele nieruchomości (lub ich następcy prawni) mogli dotychczas dochodzić swoich praw jedynie na drodze sądowej.

Znaczenie Uchwały odnosi się przede wszystkim do uchylonego z dniem 1 września 2004 r. art. 160 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 267, dalej „k.p.a.”). Wspomniany przepis umożliwiał dochodzenie stronie odszkodowania za szkodę poniesioną na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 k.p.a. (zawierającym przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji) albo na skutek stwierdzenia nieważności takiej decyzji. W tym zakresie SN w Uchwale potwierdził, że do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a. stwierdzono po tym dniu, ma nadal zastosowanie art. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a. (obecnie przepis już nieobowiązujący). Wskazane rozstrzygnięcie SN jest więc korzystne dla poszkodowanych właścicieli nieruchomości, ponieważ potwierdza możliwość dochodzenia przez nich odszkodowania.

W tym miejscu warto wskazać, że w Uchwale SN zajął się rozgraniczeniem zastosowania ww. przepisu art. 160 k.p.a. (uchylonego z dniem 1 września 2004 r.) oraz ustanowionego na jego miejsce art. 417(1) §2 kodeksu cywilnego (również umożliwiającego dochodzenie odszkodowania za szkodę poniesioną przez wydanie ostatecznej decyzji administracyjnej). Praktyczne znaczenie tej kwestii wiązało się z tym, że w regulacji, którą zastąpiono art. 160 k.p.a. nie unormowano m.in. odrębnie przedawnienia, ani nie przewidziano specjalnego trybu dochodzenia odszkodowania.

W celu rozstrzygnięcia dotychczasowych wątpliwości w tym zakresie SN wskazał, że ze względu na zasadę bezpośredniego stosowania nowego prawa, od dnia 1 września 2004 r. właściwe do dochodzenia odszkodowania za szkodę wyrządzoną wadliwą decyzją administracyjną podjętą przed tym dniem jest bez względu na datę wydania ostatecznej decyzji tylko postępowanie przed sądami powszechnymi. Tym samym nie należy dłużej stosować art. 160 § 4 i 5 k.p.a. (który przewidywał orzekanie o zasadności i wysokości odszkodowania przez organ administracji publicznej, a nie przez sąd).

fot. Andrey Burmakin - Fotolia.com

Wyrok SN

SN podjął uchwałę dotyczącą naprawienia szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną. Uchwała ma istotne znaczenie dla wszystkich właścicieli nieruchomości, którzy zostali pozbawieni prawa własności na skutek wydawanych po II wojnie światowej decyzji nacjonalizacyjnych.


Ostatecznie SN podkreślił, że do dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r. znajdzie zastosowanie art. 160 k.p.a. (bez § 4 i 5, który przewidywał orzekanie o odszkodowaniu przez organ administracji publicznej). Jeżeli zaś chodzi o termin przedawnienia, to SN wskazał, że w tym zakresie ma nadal zastosowanie art. 160 § 6 k.p.a., gdyż zastosowanie innego rozwiązania, spośród spotykanych sposobów określenia początku biegu przedawnienia roszczenia, czyniłyby odpowiedzialność odszkodowawczą iluzoryczną lub w najlepszym razie sprzyjało wikłaniu się stron w spory na tle przedawnienia dochodzonego roszczenia.

Jak wskazano powyżej, SN potwierdził, że do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej ostateczną decyzją administracyjną wydaną przed dniem 1 września 2004 r., której nieważność lub wydanie z naruszeniem art. 156 § 1 k.p.a. stwierdzono po tym dniu, ma nadal zastosowanie art. 160 § 1, 2, 3 i 6 k.p.a. Jednocześnie, w Uchwale SN odniósł się także do ważnej kwestii, jaką jest wysokość przedmiotowego odszkodowania.

W tym zakresie SN wyjaśnił, że jeżeli ostateczna wadliwa decyzja administracyjna została wydana przed dniem wejścia w życie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm., dalej „Konstytucja”), odszkodowanie przysługujące na podstawie art. 160 § 1 k.p.a. nie obejmuje korzyści utraconych wskutek jej wydania, choćby ich utrata nastąpiła po wejściu w życie Konstytucji.

Podsumowując, przedstawiona Uchwała ma istotne znaczenie dla wszystkich właścicieli nieruchomości, którzy zostali pozbawieni prawa własności na skutek wydawanych po II wojnie światowej decyzji nacjonalizacyjnych. Uchwała potwierdza możliwość dochodzenia odszkodowania przez wskazanych właścicieli nieruchomości (lub ich następców prawnych) i jest dla nich korzystna. Jednocześnie Uchwała ogranicza wysokość przedmiotowego odszkodowania. Jeżeli bowiem ostateczna wadliwa decyzja administracyjna została wydana przed dniem wejścia w życie Konstytucji, odszkodowanie nie obejmuje korzyści utraconych wskutek jej wydania, choćby ich utrata nastąpiła po wejściu w życie Konstytucji.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: