Niemożliwa wypłata dywidendy a depozyt sądowy

Przeczytaj także: Wypłata dywidendy w ratach?

Pytanie: Jak należy postąpić z niewypłaconymi dywidendami, po które od 4 lat nie zgłaszają się spadkobiercy udziałowców? Z niektórymi spadkobiercami nie mamy kontaktu, inni nie przedstawili swoich praw do spadku.

Odpowiedź: Dywidenda przysługująca wspólnikom spółki to nic innego jak wierzytelność tychże udziałowców w stosunku do spółki (patrząc od drugiej strony: dług spółki względem jej wspólników). Nawet kilkukrotne próby zaspokojenia dłużników nie zwalniają jednak spółki z ciążącego na niej obowiązku wypłaty dywidendy. Dług nadal pozostaje i musi być spełniony bowiem w przeciwnym razie dłużnik naraża się na negatywne konsekwencje opóźnienia spełnienia świadczenia pieniężnego, takie jak odsetki. Ustawodawca przewidział możliwość wystąpienia takiej sytuacji i aby umożliwić dłużnikowi zwolnienie się z odpowiedzialności, ustanowił instytucję depozytu sądowego.

Co można złożyć do depozytu sądowego?

Zgodnie z art. 467 Kodeksu cywilnego poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego:

• jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela,
• jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia,
• jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem,
• jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione.

Takie złożenie do depozytu sądowego (pod warunkiem, że jest ważne, tj. nastąpiło w sposób zgodny z odrębnymi przepisami) ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela (czyli wspólnika) do zwrotu dłużnikowi (czyli spółce) kosztów złożenia (art. 470 kc).
Jak złożyć dywidendę do depozytu sądowego?

Aby złożyć przedmiot (w Państwa przypadku określoną kwotę pieniężną) do depozytu sądowego, potrzebne jest złożenie przez spółkę wniosku do sądu rejonowego miejsca wykonania zobowiązania (art. 692 kpc).

Zgodnie z art. 454 § 1 zd. drugie kc świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia, będzie to więc sąd rejonowy aktualnego miejsca zamieszkania lub siedziby wspólnika. Jeżeli nie uda się ustalić tego adresu, właściwym sądem będzie sąd właściwy ze względu na siedzibę spółki.

Wniosek ten podlega opłacie stałej w kwocie 100 złotych.

Wniosek o złożenie przedmiotu do depozytu sądowego

Wniosek powinien przede wszystkim spełniać ogólne warunki pism procesowych, takie jak:

• oznaczenie sądu, do którego jest kierowany,
• oznaczenie wnioskodawcy,
• oznaczenie rodzaju pisma (wniosek o złożenie przedmiotu do depozytu sądowego),
• podpis wnioskodawcy,
• wymienienie załączników.

Najważniejszą treścią wniosku jest jego osnowa, a więc to o co spółka wnioskuje. Należy więc sprecyzować (art. 693 kpc):

• zobowiązanie, przy wykonywaniu którego jest składane świadczenie (czyli dywidenda za dany rok obrotowy),
• okoliczności uzasadniające złożenie (czyli fakt przysługiwania wspólnikowi prawa do dywidendy przy jednoczesnym braku kontaktu z nim itp.),
• przedmiot, który mam być złożony (określona suma pieniężna),
• osobę, której przedmiot ma być wydany (wspólnika).