Wnoszenie apelacji i sprzeciwu od wyroku zaocznego - zmiany

Przeczytaj także: Sądowe odzyskiwanie należności - zmiany

Nowelizacja zmieniła nazewnictwo organizacji społecznych, które w zakresie swojej działalności statutowej, mogły za zgodą zainteresowanej osoby występować z powództwem na jej rzecz oraz wstępować do toczącego się postępowania. Ponieważ nazwa „organizacje społeczne” wywodziła się z socjalistycznego systemu politycznego, została ona zastąpiona przez nowelizację nazwą „organizacje pozarządowe”. Ich uprawnienia w zasadzie pozostają bez zmian.

Jedna z istotnych i korzystnych dla stron postępowania zmian wprowadzonych nowelizacją dotyczy zasad wnoszenia apelacji. Do tej pory apelację należało składać za pośrednictwem sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie wyroku wraz z uzasadnieniem. Oznaczało to, że apelację należało wysłać (złożyć) w sądzie pierwszej instancji. Skierowanie apelacji bezpośrednio do sądu drugiej instancji, skutkowało jej odrzuceniem, jeśli sąd nie zdążył w terminie do jej wniesienia przekazać apelacji do sądu pierwszej instancji. Zgodnie z nowelizacją, dwutygodniowy termin będzie uważny za zachowany także wtedy, gdy przed jego upływem strona wniosła apelację do sądu drugiej instancji. Regulacja ta ułatwi wnoszenie apelacji i usunie dotychczasowe zbyt rygorystyczne skutki błędu stron wnoszących apelację.

Nowelizacja wprowadziła także możliwość zaskarżenia w drodze zażalenia do Sądu Najwyższego rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania. Wprowadzenie takiego rozwiązania uzasadniono faktem, że dotychczas instytucja uchylenia wyroku sądu drugiej instancji wraz z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania była nadużywana. Sądy drugiej instancji, które miały stanowić instancję merytoryczną, najczęściej posługiwały się tą instytucją, co mogło prowadzić do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.
Dodatkowo, nowelizacja dopuściła także w szerszym zakresie aniżeli dotychczas zażalenie na postanowienia wydawane w sprawach wpadkowych przez sąd drugiej instancji. Zgodnie z nowelizacją, na postanowienia sądu drugiej instancji, których przedmiotem są oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego, zwrot kosztów procesu, skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka, odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia, przysługuje zażalenie do innego składu tego sądu, z wyjątkiem postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji.

Nowelizacja wprowadziła również zmiany w zakresie skutków jakie wywiera ogłoszenie upadłości na postępowanie cywilne. Uchylony został przepis, zgodnie z którym w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku pozwanego, sąd wydawał postanowienie o umorzeniu postępowania (jeśli dotyczyło ono masy upadłości). Zgodnie z nowelizacją, każde ogłoszenie upadłości strony pozwanej będzie skutkowało zawieszeniem postępowania. Po zawieszeniu postępowania, w przypadku gdy chodzi o roszczenia niepodlegające zgłoszeniu do masy upadłości, podjęcie zawieszonego postępowania nastąpi z udziałem syndyka albo zarządcy masy upadłości.