Zajęcie komornicze wynagrodzenia

Przeczytaj także: Zajęcie przez komornika wynagrodzenia byłego pracownika

Pytanie: Pracownik ma zajęcie komornicze wynagrodzenia. Posiada również nierozliczone zaliczki z pracodawcą. Czy dodatkowe wynagrodzenie np. świadczenie urlopowe muszę przekazać na konto komornika, czy mogę zmniejszyć zobowiązanie wobec pracodawcy?

Odpowiedź: Świadczenie urlopowe podlega egzekucji komorniczej, więc należy przekazać je komornikowi na poczet zadłużenia. Pracodawca nie może natomiast dokonać potrącenia z tego świadczenia na poczet swojego zadłużenia z tytułu nierozliczonej zaliczki.

1. Potrąceń należy dokonać w określonej kolejności

Z wynagrodzenia za pracę (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych) podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
• kary pieniężne przewidziane w art. 108 kp.

Powyższe potrącenia mają charakter przymusowy, nie wymagają więc zgody pracownika na ich dokonanie, ale muszą być wykonywane w podanej wyżej kolejności. Oznacza to, że egzekucja komornicza ma pierwszeństwo przed nierozliczonymi zaliczkami udzielonymi pracownikowi. Warto jednak zaznaczyć, iż chodzi tu o zaliczki rozumiane jako mienie powierzone pracownikowi z obowiązkiem wyliczenia się czyli np. pieniądze przekazane na zakup towarów, materiałów, paliwa do służbowego auta, a nie zaliczki na poczet przyszłego wynagrodzenia za pracę, które pracodawca (na prośbę pracownika) wypłaca przed terminem płatności.

Jeżeli zatem pracodawca dysponuje tytułem wykonawczym na określone należności (alimentacyjne i inne niż alimentacyjne), to najpierw musi dokonać potrącenia na rzecz ich zaspokojenia, a dopiero w następnej kolejności, gdy pozwoli na to kwota wolna od potrąceń oraz granica potrącenia, może uszczuplić swoją należność z wynagrodzenia pracownika.

2. Wynagrodzenie za pracę to nie tylko wynagrodzenie zasadnicze

Przepisy prawa regulują zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę, gdyż podlega ono szczególnej ochronie. Użyte w przepisach pojęcie wynagrodzenia za pracę podlegającego ochronie należy rozumieć dość szeroko, w związku z tym m.in. dla celów egzekucyjnych wynagrodzenie oznacza nie tylko wynagrodzenie zasadnicze należne w zamian za świadczoną pracę w ramach powierzonych obowiązków, ale także inne - zmienne i stałe jego elementy o charakterze obowiązkowym i dobrowolnym jak np. premie, dodatki, nagrody. A zatem te dodatkowe elementy wynagrodzenia także podlegają kodeksowej ochronie przed potrąceniami (tj. określona kolejność dokonywania potrąceń, określona wysokość możliwych potrąceń itp.)

Z ochrony w zakresie potrąceń korzystają również inne świadczenia o charakterze finansowym, niebędące wprost wynagrodzeniem za pracę, jednakże pozostające w ścisłym związku ze stosunkiem pracy. I tak, pod ogólną ochroną pozostają także:

• ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
• nagroda jubileuszowa,
• odprawa emerytalna i rentowa (wyrok Sądu Najwyższego I PK 217/03 OSNP 2004/24/419),
• odprawa pieniężna w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn nieleżących po stronie pracownika,
• odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia,
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą,
• wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy,
• wynagrodzenie urlopowe,
• deputaty i odszkodowania.

Powyższe oznacza, iż dokonując potrącenia ze wskazanych wyżej składników pracodawca również musi postępować zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.