eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Czas wolny za godziny nadliczbowe cz.I

Czas wolny za godziny nadliczbowe cz.I

2011-12-15 13:38

Udzielanie czasu wolnego w złym okresie rozliczeniowym, zaniżanie godzin do odbioru oraz błędne wyliczanie pensji to jedne z najczęstszych błędów popełnianych przy rekompensowaniu pracy w nadgodzinach czasem wolnym. Sprawdź, co zrobić aby nie popełniać tych błędów.

Przeczytaj także: Czas wolny za godziny nadliczbowe cz.II

Jednym ze sposobów rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych jest udzielenie czasu wolnego: na wniosek pracownika i bez takiego wniosku. Obie te formy dotyczą godzin nadliczbowych powstających z tytułu przekroczenia dobowej normy czasu pracy.

Z kolei przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy następuje z upływem okresu rozliczeniowego, co uniemożliwia rekompensowanie takiej pracy czasem wolnym. W przypadku godzin nadliczbowych średniotygodniowych jedyną formą rekompensaty jest wypłacenie wynagrodzenia wraz z dodatkiem.

UDZIELENIE CZASU WOLNEGO NA WNIOSEK PRACOWNIKA

W przypadku rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych na pisemny wniosek pracownika pracodawca udziela czasu wolnego w tym samym wymiarze czasu pracy (1 godzina wolna za 1 godzinę nadliczbową). Wniosek pracownika o odbiór czasu wolnego powinien zawierać:
  • datę wystąpienia godzin nadliczbowych,
  • ich liczbę oraz
  • datę oddania tych godzin.
Jeżeli ilość czasu wolnego udzielanego w zamian za godziny nadliczbowe wyczerpuje całe dni (np. suma pojedynczych nadgodzin wynosi 8 godzin), wystarczy, że pracownik wskaże tylko datę (dzień odbioru). W przeciwnym wypadku powinien wskazać także godziny, w jakich chce odebrać czas wolny (jeśli zostaną mu do odbioru 2 godziny, może wskazać, że chce je odebrać na koniec "dniówki" roboczej).

Ważne!
Zgodę pracodawcy na odbiór godzin wolnych lub brak tej zgody warto zaznaczyć na wniosku pracownika o odbiór czasu wolnego. Zaakceptowany wniosek masz obowiązek dołączyć do ewidencji czasu pracy pracownika.

W przypadku gdy pracownik nie wskaże we wniosku, za które nadgodziny wnioskuje o czas wolny - po akceptacji wniosku pracownika - powinieneś pomniejszyć pulę nadgodzin, pochodzących z przekroczenia dobowej normy czasu pracy, o liczbę wnioskowanych przez pracownika godzin (i udzielić czasu wolnego w terminie wnioskowanym przez pracownika).

Jeżeli z kolei pracownik nie wskaże we wniosku termnu, w którym chciałby odebrać czas wolny za godziny nadliczbowe, należy poprosić go o ponowne sporządzenie wniosku z precyzyjnym wskazaniem terminu. Samodzielny wybór terminu rekompensaty nadgodzin czasem wolnym przez pracodawcę może być uznany przez pracownika za przymus i stać się powodem skargi do inspektora pracy.

Odbiór dobowych godzin nadliczbowych na wniosek pracownika może nastąpić także po zakończeniu okresu rozliczeniowego, w którym nadgodziny te powstały. Żadna regulacja nie przewiduje tu limitów czasowych.

Masz prawo ograniczyć czas odbioru nadgodzin

Możesz wyznaczyć pracownikom składającym wnioski o odbiór czasu wolnego za godziny nadliczbowe dodatkowe warunki, które powinny być uwzględnione w tych wnioskach.
Przykładowo, możesz wskazać, że:
  • odbiór czasu wolnego za nadgodziny jest niemożliwy w określone godziny, dni, tygodnie czy miesiące,
  • pracownik może odebrać czas wolny jedynie poprzez zwolnienie się z części dnia pracy, nie więcej jednak niż z 2 godzin dziennie.
Tego typu zasady można też zamieścić w regulaminie pracy.

Wnioski powinny wskazywać dokładną datę

Regułą w prawie pracy jest, aby wnioski o odbiór czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych precyzyjnie wskazywały zarówno przepracowane godziny nadliczbowe, które pracownik chce rekompensować czasem wolnym od pracy, jak i terminy ich odbioru. Im bardziej precyzyjny wniosek pracownika, tym mniejsze niebezpieczeństwo sporu. Zdarza się jednak, że strony ustalają terminy odbioru czasu wolnego jedynie w przybliżeniu, np. wskazując miesiąc odbioru, porę roku czy kwartał. Przepisy powszechnie obowiązujące nie przeszkadzają takim praktykom. Jest to zatem prawnie dopuszczalne. Z działalności nadzorczo-kontrolnej inspektorów pracy wynika, że kontrolerzy dopuszczają tak sporządzane wnioski. Należy tylko pamiętać o tym, że wniosek sporządzony "w przybliżeniu" zobowiązuje strony do ponownego, precyzyjnego ustalenia daty odbioru. Najlepiej będzie, jeśli pracownik złoży później ponowny wniosek, konkretyzując termin odbioru czasu wolnego.

Możesz nie udzielić wolnego

Co do zasady nie masz obowiązku zgadzać się na wniosek pracownika o rekompensatę nadgodzin czasem wolnym. Możesz więc całkiem odmówić takiego sposobu rekompensaty lub poprosić pracownika o wskazanie innego terminu. Wniosek pracownika trzeba odebrać i zaakceptować przed terminem płatności wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. W przeciwnym wypadku masz obowiązek zrekompensować pracę nadliczbową przez wypłatę wynagrodzenia wraz z dodatkiem.

Brak wniosku pracownika przy jednoczesnym braku odpowiedniego wynagrodzenia za nadgodziny w terminie jego płatności może być, w razie kontroli, potraktowany jako niewypłacenie pracownikowi należnego wynagrodzenia.

Rozwiązanie umowy przed otrzymaniem wolnego - co wtedy?

Jeżeli z powodu wcześniejszego rozwiązania umowy odbiór czasu wolnego we wnioskowanym terminie nie będzie możliwy, musisz zapłacić pracownikowi wynagrodzenie wraz z dodatkiem. Jesteś jednak zwolniony z tego obowiązku, jeśli wraz z pracownikiem ustalisz inny termin odbioru czasu wolnego, jeszcze przed rozwiązaniem umowy - np. w okresie wypowiedzenia. Powinien on być ustalony w podobnym trybie jak termin pierwotny (tzn. poprzez złożenie przez pracownika wniosku wskazującego termin odbioru nadgodzin i akceptację tego wniosku przez pracodawcę).

Podstawa prawna:
  • art. 151, art. 1511, art. 1512, art. 1513, art. 281 kp,
  • art. 7 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2002 r. nr 200, poz. 1679 ze zm.).


www.KadryOnline.pl - Serwis specjalistów ds. personalnych. Praktyczne wskazówki dotyczące prawa pracy, najświeższe interpretacje przepisów, informacje o zmianach prawnych, bezpłatne biuletyny e-mailowe.

 

1 2

następna

oprac. : KadryOnline KadryOnline

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: