Nieobecność w pracy a rozwiązanie umowy

Przeczytaj także: Nieusprawiedliwiona nieobecność przyczyną zwolnienia?

Pytanie: Pracownik pracuje od poniedziałku do piątku zgodnie z zasadą przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Ostatni raz był w pracy 26 sierpnia 2011 r. (piątek). 29 i 30 sierpnia nie pojawił się w pracy. 31 sierpnia wysłaliśmy do niego pismo z prośbą o wyjaśnienie nieusprawiedliwionej nieobecności. Pracownik odebrał je 5 września, ale do dziś nie wyjaśnił nieobecności (miał na to czas do 10 września). Z jaką datą powinniśmy wystawić mu rozwiązanie umowy o pracę i rozwiązać z nim umowę o pracę? Jaką datę mamy wpisać w świadectwie pracy jako ostatni dzień zatrudnienia? Co z nieusprawiedliwionymi dniami - czy musimy wykazać je w świadectwie pracy?

Odpowiedź: W sytuacji gdy pracownik nie pojawia się w pracy i nie usprawiedliwia swojej nieobecności pracodawca może rozwiązać jego umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Datą rozwiązania umowy jest wtedy dzień doręczenia pracownikowi pisma o rozwiązaniu z nim stosunku pracy. Tę datę pracodawca powinien również wpisać w świadectwie pracy jako ostatni dzień obowiązywania umowy. Natomiast nieobecność pracownika trzeba potraktować jako nieobecność nieusprawiedliwioną niepłatną, której nie wykazuje się w świadectwie pracy.

Przyczyną rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy może być m.in. ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Takim ciężkim naruszeniem jest niewątpliwie nieusprawiedliwiona przez pracownika nieobecność w pracy, co potwierdził wielokrotnie Sąd Najwyższy (zob. wyrok SN z 18 lutego 2011 r., sygn. akt: II PK 196/10, publ.: LEX nr 811847; wyrok SN z 17 lipca 2009 r., sygn. akt: I PK 43/09, publ.: LEX nr 529759; wyrok SN z 16 września 2008 r., sygn. akt: II PK 26/08, publ.: OSNP 2010/3-4/36).

Dla przykładu w wyroku z 16 czerwca 2004 r. (sygn. akt: I PK 639/03, publ.: G. Prawna, TK 2010/215/12) SN definitywnie stwierdził, że "pracownik powinien z własnej inicjatywy w sposób wiarygodny i bez nieuzasadnionej zwłoki powiadomić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie trwania swej nieobecności w pracy, a niewywiązanie się z tego obowiązku wskutek winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa pracownika stanowi ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego", które może być podstawą zwolnienia dyscyplinarnego.

Oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika zostaje złożone z chwilą, gdy doszło do pracownika w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Może to nastąpić podczas rozmowy pracodawcy z pracownikiem lub w wyniku przesłania mu pisma rozwiązującego umowę pocztą. W tym ostatnim przypadku pracownik ma możliwość zapoznania się z pismem z dniem doręczenia mu tego pisma. Z tą datą rozwiązuje się jego umowa o pracę. Data odebrania przez pracownika przesyłki jest zatem datą, którą należy wpisać w świadectwie pracy jako datę, do której trwała umowa o pracę.