eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo gospodarcze › Prawa autorskie czy Urząd Patentowy?

Prawa autorskie czy Urząd Patentowy?

2011-08-23 10:59

Współcześni przedsiębiorcy nie powinni zastanawiać się czy chronić własność intelektualną, lecz na jaką formę ochrony się zdecydować. Konieczność ochrony własności intelektualnej wydaje się oczywista w przypadku firm farmaceutycznych, informatycznych lub pracowni projektowych. Kto wiązałby ją przykładowo z cukiernią? Tymczasem jedna z największych batalii sądowych o ochronę praw własności intelektualnej w Austrii dotyczyła ciasta - tortu Sachera. W efekcie uprawniony uzyskał wyłączność na korzystanie z przysługujących do tortu praw, z czego czerpie zyski. Kto wie jakie zyski osiągałby dziś twórca popularnej "wuzetki", gdyby we właściwym momencie zabezpieczył swoje prawa do przepisu i nazwy.

Przeczytaj także: Prezydencja w radzie Europy a własność intelektualna

Brak świadomości przysługujących praw, wiąże się dla ich podmiotu z dużym ryzykiem straty. W przypadku własności intelektualnej stracić można naprawdę wiele. W szczególności wówczas, gdy prowadzone przedsiębiorstwo opiera dużą część swoich dochodów właśnie na wchodzącej w jego skład własności intelektualnej, a ktoś inny zacznie z niej bezprawnie korzystać. Dochodzenie naruszonych praw własności intelektualnej z dużym prawdopodobieństwem będzie wiązało się z postępowaniem sądowym. Chcąc ograniczyć jego koszty, skrócić czas trwania, a w najlepszym razie go uniknąć, należy możliwie szeroko zabezpieczyć się zawczasu. Warunkiem zabezpieczenia będzie jednak zawsze uprzednie określenie przysługujących praw.

Własność intelektualna może przejawiać się w prawach do projektów, katalogów, etykiet, symboli, oznaczeń, wynalazków, ale również programów, także receptur, metod działania, przepisów, czy wreszcie – co wydaje się w największym stopniu oczywiste – do dzieł o naturze artystycznej. Świadomość posiadanych zasobów własności intelektualnej, a przede wszystkim ich zidentyfikowanie i określenie, a następnie ustalenie i zrozumienie ich roli w przedsiębiorstwie jest pierwszym krokiem zmierzającym do decyzji o ich ochronie. Jeśli będzie pozytywna, kolejnym krokiem powinien być wybór sposobu zabezpieczenia.
Istnieje kilka sposobów ochrony praw własności intelektualnej. Należy wyróżnić przede wszystkim ochronę prawno-autorską oraz tę wynikającą z prawa własności przemysłowej. Warto również wspomnieć o ochronie na gruncie przepisów o zwalczaniu uczciwej konkurencji lub sposobie bliżej nieskodyfikowanym – poprzez utrzymanie ścisłej tajemnicy, jak ma to często miejsce w przypadku know-how.

Ochrona prawo-autorska

Prawa autorskie są chronione od chwili stworzenia danego utworu. Ochrona w tym zakresie nie ma charakteru certyfikacyjnego, nie wymaga dodatkowych czynności zmierzających do jej ustanowienia. Natomiast utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, bez względu na wartość, przeznaczenie bądź sposób wyrażenia. Charakter utworu będą miały m.in. receptury, instrukcje, regulaminy, zestawienia i kompozycje, a także wszelkie projekty, rysunki oraz znaki, logo, melodie, figurki i inne formy przestrzenne. Jako utwór ustawa kwalifikuje wprost programy komputerowe. Podsumowując, wystarczy stworzyć taki utwór, aby przysługiwały do niego prawa autorskie.

W przypadku działalności gospodarczej znaczenie mają przede wszystkim autorskie prawa majątkowe. Te można nabyć również na podstawie umowy – w zakresie i na zasadach w niej określonych. Ponadto, przedsiębiorcy są uprawnieni do nabycia w uprzywilejowany sposób majątkowych praw autorskich do utworów ustalonych przez ich pracowników.

Ochrona majątkowych praw autorskich co do zasady rozciąga się na życie twórcy i trwa w ciągu 70 lat liczonych od dnia jego śmierci. W przypadku ich naruszeniu można dochodzić jego zaniechania, usunięcia jego skutków, naprawienia wyrządzonej szkody, wydania uzyskanych korzyści, a także m.in. publikacji określonych treści w mediach. Sąd może orzec o wycofaniu przedmiotów powstałych z naruszeniem praw autorskich i ich zniszczeniu. Konsekwencją naruszenia jest także odpowiedzialność karna, m. in. grzywna, ograniczenie lub pozbawienie wolności.

Zakres ochrony jest z pewnością szeroki. Wydawać by się więc mogło, że skoro przysługuje przy tym z mocy prawa, nie trzeba wiele, aby prawa autorskie były zabezpieczone – nic bardziej mylnego. Dochodzenie praw w tym zakresie wymaga po pierwsze solidnego umocowania w materiale dowodowym, a zatem przede wszystkim odpowiedniej dokumentacji, w tym precyzyjnie sformułowanych umów, a po drugie wstąpienia na drogę sądową. Stosowna dokumentacja powinna być sporządzona we właściwej formie i wykazywać kompletny proces: począwszy od powstania przedmiotu praw autorskich poprzez ich przeniesienie oraz jego zakres po określenie ostatecznego podmiotu, któremu przysługują. Punktem wyjścia musi być jednak zawsze stwierdzenie: czy w przedsiębiorstwie wykorzystuje się lub tworzy utwory, komu przysługują do nich prawa autorskie i w jakim zakresie, a także, jeżeli prawa takie miały być nabyte przez przedsiębiorcę, czy nabycie nastąpiło skutecznie.

 

1 2

następna

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: