eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo dla biznesu › Naruszenie warunków i unieważnienie umowy

Naruszenie warunków i unieważnienie umowy

2011-04-26 11:43

Przeczytaj także: Czym jest list intencyjny?


Siła wyższa (forcemajeure)

Siła wyższa, czyli zdarzenia losowe, obejmuje niemożliwe do przewidzenia zdarzenia zewnętrzne, takie jak wojna, pożar czy katastrofa naturalna. Nie sposób wymienić wszystkich możliwych zdarzeń losowych, które mogą mieć miejsce w danym przypadku, dlatego też każdą sytuację należy rozpatrywać indywidualnie. Zdarzenia o charakterze siły wyższej mogą czasami uniemożliwić jednej ze stron umowy wypełnienie jej części zobowiązania.

Zwykle strona umowy ponosi odpowiedzialność za szkody wyłącznie w sytuacji, gdy szkoda została spowodowana na skutek zaniedbania. Oznacza to, że nie ponosi ona odpowiedzialności za szkodę, która nastąpiła w wyniku siły wyższej, na którą strona nie miała wpływu i która uniemożliwiła jej wywiązanie się ze swoich zobowiązań.

Nawet jeśli strony umowy są objęte pełną odpowiedzialnością wynikającą z przepisów prawa, są od niej zwolnione w przypadku zaistnieniazdarzenia losowego. Jeśli pełna odpowiedzialność wynika z uzgodnień między stronami, wówczas zwykle zastrzega się w umowie, że nie dotyczy ona sytuacji, w których niewywiązanie się z umowy nastąpiło na skutek siły wyższej. Zapis ten zwalnia zatem jest swego rodzaju zwolnieniem z odpowiedzialności.

Jeśli strony ustaliły w umowie, że ponoszą pełną odpowiedzialność za naruszenie umowy i nie zastrzegły, że wyjątkiem są zdarzenia losowe, mimo to są zwolnione od odpowiedzialności w przypadku zdarzenia losowego. W tej sytuacji jednak przeszkoda powinna mieć charakter absolutny, tzn. musi ona mieć charakter trwały i uniemożliwiać wykonanie tego, co określa umowa. Przykładem przeszkody absolutnej jest np. nowo wprowadzony zakaz importu jakiegoś produktu, uniemożliwiający dostarczenie towaru określonego w umowie (jeśli oczywiście taki zakaz importu nie obowiązywał w trakcie podpisania umowy).

Jeśli przydarzy ci się zdarzenie losowe, powinieneś jak najszybciej powiadomić o tym drugą stronę umowy.

Jeśli umowa zakłada ścisłą odpowiedzialność stron, warto pomyśleć o klauzuli uwzględniającej zdarzenia losowe. Wynika to po części z faktu, że ścisła odpowiedzialność oznacza bardzo poważne konsekwencje, a po części z faktu, że trudno może być określić, jakie sytuacje – nawet bez odpowiedniej klauzuli w umowie – zaliczyć można do zdarzeń losowych, zwalniających winnego od odpowiedzialności. Decydując się na zapis dotyczący zdarzeń losowych, strony umowy określają przypadki uznawane przez nie za zdarzenia losowe, które mogą być podstawą zwolnienia z odpowiedzialności za ewentualne szkody.

Okoliczności umożliwiające zwolnienie z odpowiedzialności należy określić bardzo dokładnie, podobnie jak sposób, w jaki mogą one wpłynąć na możliwość wypełnienia zobowiązań zapisanych w umowie. Należy podać, kiedy i w jaki sposób strona, która zamierza powołać się na siłę wyższą, powinna zawiadomić o tym drugą stronę.

Oto jak może wyglądać zapis dotyczący zdarzeń losowych:
Strony nie odpowiadają za szkody, które są następstwem zdarzeń losowych, tzn. zmiany przepisów prawnych, wojny, strajku, lokautu, bojkotu, blokady lub podobnych okoliczności.
Strona, która w związku z wystąpieniem zdarzenia losowego nie może wywiązać się ze swojej części umowy, musi zawiadomić na piśmie drugą stronę umowy bez zbędnej zwłoki, licząc od chwili, w której dowiedziała się o wystąpieniu tego zdarzenia losowego.

Unieważnienie

Jeśli jedna ze stron w sposób rażący naruszy postanowienia umowy, wówczas droga strona może domagać się jej unieważnienia. Dzieje się tak wtedy, jeśli strony nie uzgodniły inaczej w umowie.

Unieważnienie umowy oznacza, że powinności wynikające z umowy ulegają cofnięciu. W przypadku umowy sprzedaży kupujący zwraca sprzedającemu towar, a sprzedający zwraca kupującemu pieniądze. Umowę można także unieważnić na wcześniejszym etapie, zanim jeszcze towar zostanie dostarczony czy zanim zostanie wykonana usługa. W wyniku unieważnienia zobowiązania stron wygasają.

Zapis o unieważnieniu

Strony mogą oczywiście określić inne zasady unieważnienia umowy. Radzimy jednak nie poświęcać zbyt wiele czasu i energii na sprawy, do których, miejmy nadzieję, nie dojdzie. Warto jednak pamiętać, że w przypadku rażącego naruszenia postanowień umowy można skorzystać z tego rozwiązania.

oprac. : BL Info Polska BL Info Polska

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: