Umorzenie udziałów trzeba uzasadnić

Przeczytaj także: Umorzenie udziałów wspólnika spółki z o.o.

Jeżeli spółka nie może dojść ze wspólnikiem do porozumienia w sprawie umorzenia udziałów lub jego warunków, wówczas stosuje przymusowe umorzenie udziałów. Warunki umorzenia powinny być określone w umowie spółki. Ustawowe warunki przymusowego, a więc dokonanego bez zgody wspólnika, umorzenia udziałów w spółce z o.o. są rygorystycznie określone w ksh. Dlatego spółka nie może popełnić błędu, stosując umorzenie przymusowe. Nieprawidłowo podjęta uchwała jest najczęściej przez wspólnika zaskarżana i wówczas sprawa może trwać latami. Aby spółka mogła przymusowo umorzyć udziały, musi posiadać prawidłowo skonstruowaną umowę spółki oraz doprowadzić do podjęcia odpowiedniej uchwały.

Ważne!
Po pierwsze: Przesłanki oraz tryb umorzenia przymusowego muszą być dokładnie określone w umowie spółki.
Po drugie: Umorzenie udziałów wymaga uchwały wspólników, która powinna określać w szczególności:

• podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział,
• uzasadnienie umorzenia przymusowego.
  Pamiętaj, że nie jest wystarczająca dla umorzenia przymusowego przewaga głosów większościowych wspólników.

Co musi znaleźć się w umowie spółki i uchwale wspólników?

Umowa spółki musi wskazywać przesłanki umorzenia a uchwała wspólników powinna zawierać uzasadnienie – potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 9 września 2010 r. Sprawa dotyczyła uchwały zgromadzenia wspólników spółki z o.o. w sprawie przymusowego umorzenia udziału wspólnika o wartości nominalnej 500 zł. Wspólnik ten na skutek umorzenia udziałów został pozbawiony członkostwa w spółce, były to bowiem wszystkie jego udziały. Wystąpił on przeciwko spółce do sądu z żądaniem stwierdzenia nieważności lub uchylenia tej uchwały. Wskazał, że uchwałę podjęto na podstawie postanowienia umowy spółki, w której wbrew art. 199 ksh nie wskazano przesłanek umorzenia.

Umowa spółki ograniczała się wyłącznie do wskazania, że przymusowego wykupu udziałów mogą żądać wspólnicy reprezentujący 2/3 kapitału spółki. Sąd I instancji oddalił żądanie wspólnika, uznając, że skoro wskutek umorzenia udziału utracił on członkostwo w spółce, nie ma prawa do jej zaskarżenia.

Wspólnik ma prawo zaskarżyć uchwałę o umorzeniu jego wszystkich udziałów

Sąd Apelacyjny uznał stanowisko sądu I instancji za błędne. W jego ocenie były już wspólnik ma prawo kwestionować uchwałę pozbawiającą go udziału w spółce. Ponadto sąd II instancji stwierdził, że uchwała o umorzeniu udziału wspólnika jest nieważna jako sprzeczna z prawem, ponieważ umowa spółki nie zawierała przesłanek umorzenia przymusowego.

Spółka wniosła skargę kasacyjną, która Sąd Najwyższy oddalił. SN potwierdził, że wspólnik, nawet pozbawiony wskutek umorzenia jego udziałów członkostwa w spółce, jest uprawniony do zaskarżania uchwały o umorzeniu jego udziałów w spółce z o.o., jeśli głosował przeciwko tej uchwale i jego sprzeciw został zaprotokołowany. Nie można bowiem akceptować sytuacji, w której wspólnik nie mógłby zakwestionować pozbawienia go członkostwa w spółce.