eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Zróżnicowanie wynagrodzenia a dyskryminacja w zatrudnieniu

Zróżnicowanie wynagrodzenia a dyskryminacja w zatrudnieniu

2010-09-14 13:46

Pracownicy za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości mają prawo do jednakowego wynagrodzenia. Jednakże takie elementy, jak posiadane kwalifikacje, zaangażowanie w pracę, specjalizacja pracownika, wypełnianie dodatkowych obowiązków, zwiększone obciążenie pracą, mogą być podstawą różnicowania wynagrodzenia za pracę pracowników wykonujących te same czynności czy też zatrudnionych na tych samych stanowiskach.

Przeczytaj także: Zakaz dyskryminacji także podczas rekrutacji

Pytanie: Spotkałam się jakiś czas temu z artykułem na temat wynagrodzenia za wykonywana pracę, a dokładniej o równości w zatrudnieniu, czyli że osoby wykonujące to samo zajęcie mają prawo do takiego samego wynagrodzenia. Pracownica, na miejsce której przyszłam do pracy, miała kurs głównej księgowej, wykonywała obowiązki księgowej i kadrowej i dostawała za to określone wynagrodzenie. Ja w trakcie pracy odbyłam kurs samodzielnej księgowej, wykonuję te same obowiązki, a nawet znacznie więcej, i mam dużo niższe wynagrodzenie. Czy to jest usprawiedliwione działanie pracodawcy? Czy może on w tej sposób różnicować wysokość wynagrodzenia? Pracodawca zapłacił za mój kurs, ale zgodnie z umową wykonując swoją pracę odpracowałam już wydane na mnie pieniądze. Czy takie działanie można uznać za dyskryminację?

Odpowiedź: Pracownicy za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości mają prawo do jednakowego wynagrodzenia. Jednakże takie elementy, jak posiadane kwalifikacje, zaangażowanie w pracę, specjalizacja pracownika, wypełnianie dodatkowych obowiązków, zwiększone obciążenie pracą mogą być podstawą różnicowania wynagrodzenia za pracę pracowników wykonujących te same czynności czy też zatrudnionych na tych samych stanowiskach. A zatem w przedstawionej sytuacji jedynie Sąd Pracy może skutecznie rozstrzygnąć o słuszności zróżnicowania wysokości wynagrodzenia.

1. Za jednakowo wykonywaną pracę - jednakowe wynagrodzenie

Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków. Za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się różnicowanie przez pracodawcę sytuacji pracownika, np. poprzez przyznawanie niektórym pracownikom mniejszych praw niż te, z których korzystają inni pracownicy znajdujący się w tej samej sytuacji faktycznej i prawnej.

W ramach równego traktowania w zatrudnieniu (zakazu dyskryminacji) pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Wynagrodzenie to obejmuje wszystkie składniki, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej niż pieniężna.

Pracami o jednakowej wartości są prace, których wykonywanie wymaga od pracowników porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku.

Pracodawca narusza tę zasadę, jeśli różnicuje wynagrodzenia bez obiektywnego i uzasadnionego powodu, czyli ustalając wynagrodzenie stosuje dowolne i nieweryfikowalne kryteria, które nie służą realizacji uzasadnionego celu albo nie są proporcjonalne do realizacji takiego celu.

2. Różnice w wynagrodzeniu muszą być obiektywnie uzasadnione

Jak z powyższego wynika, zasada równego traktowania w zakresie wynagradzania nie oznacza całkowitej równości płac. Różnice takie są dozwolonym, a nawet niezbędnym elementem kształtowania stosunków pracy - jeżeli oczywiście różnice te są obiektywnie uzasadnione.

Takimi typowymi kryteriami, które mogą wpływać na różnicowanie wynagrodzeń, są:
  • posiadane kwalifikacje,
  • zaangażowanie w pracę,
  • specjalizacja pracownika,
  • wypełnianie dodatkowych obowiązków,
  • zwiększone obciążenie pracą czy też staż pracy powiązany z doświadczeniem.
Jak można wnioskować z treści przedstawionego pytania, poprzednia pracownica posiadała uprawnienia głównej księgowej, a obecna księgowej. Występuje więc zróżnicowanie w zakresie posiadanych kwalifikacji - co jak już podniesiono, może wpływać na wysokość otrzymywanego wynagrodzenia.

Natomiast pozostałe kryteria pozwalające na zróżnicowanie wynagrodzenia mają charakter ocenny, w związku z czym jedynie Sąd może dokonać wiążącej oceny ich występowania lub ich braku i jednocześnie ocenić, czy naruszono zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

Ważne! Za naruszenie zasady równego traktowania - odszkodowanie
Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do dochodzenia odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Jeżeli więc pracownica, o której mowa w pytaniu, czuje się dyskryminowana, może złożyć stosowny pozew w Sądzie pracy.

Podstawa prawna:
  • art. 183a § 1, art. 183b § 1 pkt 2, art. 183c, art. 183d ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).


Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: