eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Zwolnienie od pracy a prowadzenie zajęć dydaktycznych

Zwolnienie od pracy a prowadzenie zajęć dydaktycznych

2010-05-26 09:12

Rozważmy następującą sytuację: pracownik, który naucza jednocześnie w szkole zawodowej, wnioskował o zwolnienie na poprowadzenie zajęć dydaktycznych w tej placówce. Chciał, aby wymiar zwolnienia odpowiadał trzem 8-godzinnym dniom pracy na miesiąc. Pracodawca odmówił. Twierdził, że przepisy nie zezwalają na takie rozwiązanie. Czy miał słuszność, czy też wniosek o udzielenie takiego zwolnienia jest dla niego bezwzględnie wiążący?

Przeczytaj także: Zabiegi rehabilitacyjne a zwolnienie od pracy

Kwestie udzielania pracownikom tego rodzaju zwolnień znalazły uregulowanie w przepisach rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. Nr 60, poz. 281 ze zm.).

I tak, zgodnie z § 13 ust. 1 powołanego rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika w celu przeprowadzenia zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej, w placówce naukowej albo w jednostce badawczo-rozwojowej. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pracownika w razie prowadzenia szkolenia na kursie zawodowym. Łączny wymiar zwolnień z tego tytułu jest jednak ograniczony, ponieważ nie może przekraczać:
  • 6 godzin w tygodniu lub
  • 24 godzin w miesiącu.

Wzmiankowany we wstępie pracownik wnosił o udzielenie mu zwolnienia w wymiarze trzech 8-godzinnych dni pracy w miesiącu, czyli 24 godzin. Na pierwszy rzut oka wydaje się zatem, że wszystko powinno być w porządku i pracodawca nie miał podstaw do odrzucenia wniosku. Tak jednak nie jest. Dlaczego?

Otóż, zgodnie ze stanowiskiem SN wyrażonym w uzasadnieniu orzeczenia z 9 września 2004 r. (I PK 396/03, OSNP 2005, Nr 6, poz. 82), powyższe limity nie mogą być traktowane rozłącznie, co wynika wprost z literalnego brzmienia przepisu. Ustawodawca nie dopuszcza zatem, aby pracownik wnioskował o zwolnienie, które przekraczałoby sześciogodzinne maksimum dzienne (np. o zwolnienie na dwa 12-godzinne, czy też- jak miało to miejsce w omawianym przypadku- na trzy 8-godzinne dni pracy w miesiącu).

W opinii SN, wprowadzenie dwóch zakresów czasowych zwolnienia pracownika reguluje nie
prawo pracownika do zwolnienia, lecz obowiązek pracodawcy i jednocześnie granice tego obowiązku. Sformułowanie użyte w omawianym przepisie jasno wskazuje, że to nie pracownik ma prawo do określonej liczby godzin zwolnienia od pracy, lecz że obowiązek pracodawcy udzielenia pracownikowi zwolnienia jest zakreślony ramami czasowymi w tygodniu i w miesiącu.

Ponadto konstrukcja omawianego przepisu („pracodawca jest zobowiązany zwolnić”) wskazuje na to, że udzielenie zwolnienia na prowadzenie zajęć dydaktycznych należy do obowiązków szefa. Zdaniem SN, nie jest to jednak obowiązek bezwzględny i ciąży on na pracodawcy, o ile udzielenie zwolnienia we wnioskowanym przez pracownika terminie jest możliwe.

W sytuacji, o której mowa we wstępie, zakres żądania pracownika, przekraczający ustawowo dopuszczalny dzienny limit zwolnienia sprawił, że spotkało się ono z odmową. W świetle argumentów przedstawionych w omawianym orzeczeniu, należy uznać, że pracodawca postąpił prawidłowo.

Pracownik, który nie uzyskał zgody pracodawcy na zwolnienie, nie może udać się na nie samowolnie. § 13 rozporządzenia jednoznacznie bowiem wskazuje, że o udzieleniu wolnego decyduje pracodawca. Jeżeli zatem szef w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości nie wyraża zgody na zwolnienie, to pracownik, który mimo to opuszcza pracę, samodzielnie „udzielając” sobie tego zwolnienia, musi liczyć się z konsekwencjami swego postępowania. Jego nieobecność w firmie może bowiem zostać potraktowana jako nieusprawiedliwiona i w konsekwencji otworzyć pracodawcy możliwość rozwiązania z nim umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 K.p.

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: