Nieobecność w pracy a urlop dodatkowy

Przeczytaj także: Niepełnosprawność a prawo do dodatkowego urlopu

Pytanie: Pracownica przebywała na urlopie wychowawczym od 14 października 2006 r. do 13 października 2009 r. Od 4 kwietnia 2008 r. otrzymała orzeczenie o zaliczeniu jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i rentę. Zgłosiła to pracodawcy. 14 października 2009 r. przyniosła do firmy zwolnienie i było ono przedłużane do 13 kwietnia 2010 r. 14 kwietnia 2010 r. zakończyła pracę i wydano jej świadectwo pracy. W rzeczywistości nie przepracowała ani jednego dnia po otrzymaniu niepełnosprawności, ponieważ nie była w stanie (utraciła duży procent wzroku). Czy w takiej sytuacji należy się ekwiwalent za dodatkowy urlop przysługujący osobie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności?

Odpowiedź: Pomimo że w całym okresie zatrudnienia przypadającym po nabyciu umiarkowanego stopnia niepełnosprawności pracownica faktycznie nie wykonywała pracy, to i tak przysługuje jej prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. W związku z tym rozwiązując stosunek pracy, pracodawca powinien wypłacić pracownicy ekwiwalent za niewykorzystany w czasie zatrudnienia urlop obliczony proporcjonalnie do okresu zatrudnienia.

1. Przy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje urlop dodatkowy

Pracownikowi posiadającemu orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności przysługuje, oprócz urlopu przewidzianego w przepisach Kodeksu pracy, dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z wymienionych stopni niepełnosprawności. Prawo do kolejnego urlopu dodatkowego nabywa 1 stycznia każdego roku kalendarzowego.

2. Aby uzyskać urlop dodatkowy wystarczy pozostawanie w zatrudnieniu

Wymóg przepracowania roku po wydaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności należy rozumieć jako wymóg pozostawania przez ten okres w stosunku pracy, a nie wymóg faktycznego wykonywania pracy. Okoliczność, iż pracownica po zaliczeniu jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności faktycznie nie świadczyła pracy, gdyż przebywała na urlopie wychowawczym, a następnie korzystała ze zwolnienia lekarskiego, nie ma więc wpływu na nabycie przez nią prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych.

Zatem w przypadku przedstawionym w pytaniu pracownica nabyła prawo do pierwszego urlopu dodatkowego po roku pracy liczonego od następnego dnia po wydaniu orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, tj. jeśli decyzja była wydana 4 kwietnia 2008 r., to 4 kwietnia 2009 r., natomiast 1 stycznia 2010 r. uzyskała prawo do kolejnego urlopu dodatkowego.

3. Urlop dodatkowy także podlega proporcjonalnemu obniżeniu

Urlop dodatkowy udzielany jest na zasadach określonych w przepisach Kodeksu pracy dotyczących urlopów wypoczynkowych. Ustalając wymiar urlopu pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności należy zsumować urlop należny na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz urlop dodatkowy. W przypadku pracownika posiadającego co najmniej 10-letni staż pracy, zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, urlop wypoczynkowy w skali roku wyniesie:

• 26 dni urlopu podstawowego + 10 dni urlopu dodatkowego = 36 dni urlopu.
• 4/12 z 36 dni = 12 dni.

W związku z powyższym na skutek rozwiązania umowy o pracę pracodawca powinien wypłacić pracownicy za 2010 r. ekwiwalent pieniężny za 12 dni niewykorzystanego urlopu.

Ważne!
Urlop proporcjonalny także w roku powrotu do pracy do urlopie wychowawczym
W roku powrotu do pracy po okresie urlopu wychowawczego trwającego co najmniej 1 miesiąc pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy (w tym urlop dodatkowy) w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego. A zatem za 2009 r. pracownicy, o której mowa w pytaniu, także należy się urlop proporcjonalny za 3 miesiące pozostawania w zatrudnieniu, tj. październik - grudzień: 3/12 x 36 dni = 9 dni.

Podstawa prawna:

• art. 19 ust. 1, art. 66 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 14, poz. 92),
• art. 154 § 1, art. 155¹ § 1 pkt 1, art. 155² § 1, art. 155^2a § 1 i § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.