Zwolnienia grupowe a odprawa

Przeczytaj także: Odprawa pieniężna a wypowiedzenie zmieniające

Wysokość odprawy

Wysokość kwoty należnej zwalnianemu uzależniona jest od zakładowego stażu pracy- zgodnie bowiem z art. 8 § 1 ustawy, pracownikowi- w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia- przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Podkreślenia wymaga, że pod pojęciem „zatrudnienia u danego pracodawcy” kryją się wszystkie okresy przepracowane w danej firmie, bez względu na ewentualne przerwy w zatrudnieniu (por. uchwała poszerzonego składu SN z 15 stycznia 2003 r., III PZP 20/02, OSP 2004, Nr 6, poz. 81).

Powołana uchwała rozstrzygała wprawdzie wątpliwości, czy zatrudnienia u tego samego pracodawcy na podstawie kilku umów o pracę, między którymi wystąpiły przerwy, podlegają sumowaniu dla ustalenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nie określony, ale sam SN w uzasadnieniu do niej podkreślił, że zagadnienie to ma również istotne znaczenie dla ustalania wysokości odprawy pieniężnej z tytułu zwolnienia w trybie omawianej tu ustawy.

Ponadto do okresu zatrudnienia wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23 K.p., a także w innych przypadkach, gdy na mocy odrębnych przepisów nowy szef jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika (por. art. 8 ust. 2 ustawy).

Jak to obliczyć?

Przy obliczaniu odprawy stosuje się zasady, które towarzyszą obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Konieczne staje się więc respektowanie regulacji zawartych w § 14 – 17 rozporządzenia MPiPS z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 ze zm.).

Ten sposób obliczania odprawy potwierdził SN w uchwale z 9 maja 2000 r. (III ZP 12/00, OSNAPiUS 2000, Nr 22, poz. 806) w stosunku do poprzedniej ustawy o zwolnieniach grupowych.

Warto przy tym przypomnieć, że ustawodawca określił górny limit odprawy- jej wysokość nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. A zatem, pracownik, który w wyniku zwolnień grupowych pożegna się z firmą w 2010 r., nie może liczyć na otrzymanie wyższej kwoty niż 19 755 zł (1317 zł x 15).

Powyższa reguła może jednak ulec ograniczeniu- nic bowiem nie stoi na przeszkodzie, aby górna granica wysokości odprawy pieniężnej została podwyższona np. w układzie zbiorowym pracy, porozumieniu w sprawie zwolnień grupowych zawartym z zakładową organizacją związkową czy też z regulaminu tych zwolnień.

Dzień wypłaty

Odprawa pieniężna z tytułu utraty zatrudnienia z przyczyn niedotyczących pracownika przysługuje w dacie rozwiązania stosunku pracy. O uprawnieniu tym decyduje więc stan prawny obowiązujący w dacie ustania stosunku pracy (por. wyrok SN z 14 czerwca 2006 r., I PK 249/05, OSNP 2007, Nr 13-14, poz. 184).

Obowiązkiem pracodawcy jest wypłacić odprawę w ten sam sposób, jaki obowiązuje przy wypłacie wynagrodzenia za pracę. Odsetki za opóźnienie z wypłatą odprawy (art. 481 K.c. w zw. z art. 300 K.p.) przysługują pracownikowi od dnia następującego po dniu ustania stosunku pracy (por. wyrok SN z 21 października 1999 r., I PKN 320/99, OSNAPiUS 2001, Nr 22, poz. 806).