eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Pozew do sądu o ustalenie stosunku pracy

Pozew do sądu o ustalenie stosunku pracy

2010-02-01 10:21

Przeczytaj także: Kiedy umowa cywilnoprawna jest umową o pracę?


Pozew o ustalenie istnienia stosunku pracy

Jeżeli z danego stanu faktycznego wynika, że zawarta umowa cywilnoprawna ma cechy właściwe dla umowy o pracę, to pracownik ma podstawy, aby wystąpić z powództwem o ustalenie, że łączy go z pracodawcą stosunek pracy.

Roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy może być rozpoznane tylko przez sąd pracy. Zatrudniony powinien skierować swój pozew do sądu rejonowego właściwego ze względu na:
  • swoje miejsce zamieszkania albo
  • miejsce wykonywania pracy albo też
  • położenie zakładu pracy.

Wybór sądu jest możliwy ze względu na obowiązującą w sprawach pracowniczych tzw. właściwość przemienną. Sprawy z zakresu prawa pracy są- co do zasady- zwolnione z opłat sądowych.

W pozwie powód powinien wnieść o ustalenie istnienia stosunku pracy. Może również domagać się zasądzenia zapłaty wynagrodzenia wraz z dodatkiem za nadgodziny, wypłaty premii wynikającej z regulaminu, czy też np. wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Ponadto pracownik ma również prawo zażądać uznania, że- ze względu na fakt, iż de facto świadczył pracę na podstawie stosunku pracy- pracodawca zwalniając go nie zastosował przepisów Kodeksu pracy, a więc naruszył regulacje dotyczące wypowiadania umów. W takim przypadku zasadne może okazać się wystosowanie żądania o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie.

Reasumując, jeżeli umowa cywilnoprawna zawarta z zatrudniającym nosi wszelkie znamiona umowy o pracę, to pracownikowi przysługuje roszczenie o ustalenie stosunku pracy. Powód musi jednak pamiętać, że niezbędną przesłanką dla zakwalifikowania umowy cywilnoprawnej (np. zlecenia lub umowy o dzieło) jako umowy o pracę, jest ustalenie, że w umowie, która łączy strony, przewagę osiągają cechy istotne dla umowy o pracę, tj.:
  • osobiste wykonywanie pracy (niemożność wyznaczenia osoby, która zamiast pracownika wykonywałaby jego obowiązki),
  • podporządkowanie pracownika (a więc - praca w miejscu i czasie określonym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem),
  • świadczenie tej pracy w warunkach obciążenia podmiotu zatrudniającego ryzykiem prowadzenia zakładu pracy.

Przy okazji poruszanego tu zagadnienia warto przytoczyć kilka dodatkowych orzeczeń, w których SN wypowiedział się na temat warunków, w których uznanie umowy cywilnoprawnej za umowę o pracę jest niemożliwe. Okazuje się, że udowodnienie istnienia stosunku pracy wcale nie musi być proste- istnieje bowiem wiele przesłanek wykluczających taką możliwość.

I tak np. w wyroku z 12 stycznia 1999 r. (I PKN 535/98, OSNP 2000, Nr 5, poz. 175) stwierdzono, iż okoliczność, że stosunek prawny zawiera elementy obce stosunkowi pracy, jak np. konieczność "odpracowania" urlopu, przemawia przeciwko uznaniu pracowniczego charakteru zatrudnienia.

Przeciwko istnieniu stosunku pracy przemawia również:
  • wykonywanie pracy sprzedawcy "na wezwanie" pracodawcy w celu zastępstwa pracowników nieobecnych w pracy z powodu urlopu lub choroby, bez ustalenia warunków zatrudnienia (por. wyrok SN z 28 czerwca 2001 r., I PKN 498/00, OSNP 2003, Nr 9, poz. 222),
  • brak obowiązku wykonywania poleceń (por. wyrok SN z 11 kwietnia 1997 r., IPKN 89/97, OSNP 1998, Nr 2, poz. 35),
  • nazwa umowy (umowa agencyjna) i odwołanie się w jej treści do przepisów Kodeksu cywilnego i to nawet w przypadku, gdy w umowie określono czynności z zastrzeżeniem ich osobistego wykonywania, ponieważ takie elementy występują również w stosunkach cywilnoprawnych (por. wyrok z 6 października 1998 r., I PKN 389/98, OSNP 1999, Nr 22, poz. 718).

poprzednia  

1 2

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: