Niepełnosprawny pracownik nie zawsze chroniony

Przeczytaj także: Zatrudnianie niepełnosprawnych a przewaga konkurencyjna

Szczególną ochronę przysługującą niepełnosprawnym pracownikom statuują przepisy ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123 poz. 776). Art. 15 wspomnianej ustawy stanowi m.in., że:

• czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo,
• czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo,
• niepełnosprawny pracownik nie może być zatrudniony w porze nocnej i w godzinach
  nadliczbowych.

Jednocześnie jednak w art. 16 ustawy jest mowa, że powyższych przepisów nie stosuje się:

• do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
• gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne
  pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

W dwóch powyższych przypadkach obowiązują normy czasu pracy określone w Dziale szóstym Kodeksu pracy. Zgoda lekarza na niestosowanie art. 15 ustawy oznacza zatem, że pracownik może m.in. pracować w porze nocnej lub wyrabiać nadgodziny. Żaden z przepisów nie reguluje jednak szczegółowo przypadku rezygnacji przez niepełnosprawnego pracownika ze szczególnej ochrony, która mu przysługuje. Przepisy milczą także w kwestii niemożliwości odwołania zgody.

Wobec powyższego zasadne wydaje się uznać, że odwołanie rezygnacji z ustawowej ochrony może nastąpić w przypadku, gdy:

• pracownik zgłosi się do lekarza o cofnięcie zgody, a lekarz ją wycofa,
• niepełnosprawny skieruje stosowne oświadczenie na ręce pracodawcy,
• upłynie termin, na który wydano zezwolenie na niestosowanie wobec zatrudnionego art. 15 ustawy.

Inne przywileje niepełnosprawnych

Obostrzone normy czasu pracy to nie wszystko- do innych przywilejów, z których mogą korzystać osoby niepełnosprawne należą m.in.:

• dodatkowa, piętnastominutowa, wliczana do czasu pracy przerwa przeznaczona na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek (por. art. 17 ustawy),
• dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze dziesięciu dni roboczych w roku kalendarzowym dla pracowników ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (por. art. 19 ustawy),
• zwolnienie od pracy ( maksymalnie 21 dni w roku kalendarzowym) dla pracowników ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (por. art. 20 ustawy).