Substancje chemiczne a ocena ryzyka zawodowego

Przeczytaj także: Zasady BHP w firmie: umywalnie, natryski i ustępy

Zakres podstawowych powinności producentów, dystrybutorów czy dostawców substancji chemicznych wynika z przepisów ustawy z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych, dalej: „ustawa”. Ten akt prawny nie pozostaje bez znaczenia dla pracodawców, ale kluczową dla nich wagę ma rozporządzenie MZ z 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych, zwane dalej: „rozporządzeniem”, które określa ich podstawowe obowiązki w omawianej tu kwestii.

Definicje

Stosownie do § 1 pkt 6 rozporządzenia, za pracę z udziałem czynnika chemicznego uznaje się każdą pracę, w której stosuje się lub zamierza się stosować czynnik chemiczny, w jakimkolwiek procesie, łącznie z jego:

• wytwarzaniem,
• wszelkimi manipulacjami,
• przechowywaniem,
• transportem ,
• usuwaniem w postaci odpadów i procesami przeróbki odpadów

a także wszelką działalność wynikającą z takiej pracy.

Czynnikiem chemicznym jest natomiast każdy pierwiastek lub związek chemiczny, w postaci własnej lub w mieszaninie, w stanie, w jakim występuje w przyrodzie, lub w stanie, w jakim jest wytwarzany, stosowany lub uwalniany w środowisku pracy, w tym podczas usuwania go w postaci odpadów, w trakcie każdej pracy. Celowość wytwarzania czynnika chemicznego oraz to, czy jest on albo nie jest wprowadzany do obrotu pozostaje tu bez znaczenia (§ 1 pkt 1 rozporządzenia).

Ustawodawca wprowadza także definicję czynnika chemicznego stwarzającego zagrożenie, przy czym warto zwrócić uwagę, że zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia nie jest nim tylko czynnik kwalifikowany jako substancja lub preparat niebezpieczny, ale także czynnik chemiczny, który nie jest niebezpieczny lecz z uwagi na swoje właściwości fizykochemiczne lub oddziaływanie na człowieka oraz sposób, w jaki jest stosowany lub obecny w miejscu pracy, może stwarzać ryzyko dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników (przez pojęcie to należy rozumieć także każdy czynnik chemiczny oraz pył, dla którego zgodnie z odrębnymi przepisami ustalono wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń).