Umowa o pracę na zastępstwo a ciąża pracownicy

Przeczytaj także: Ciąża a zwolnienie od pracy na badania lekarskie

Praca w nocy wykluczona, zgoda na delegację konieczna

Ciężarna pracownica pracująca na podstawie umowy na zastępstwo nie może być zatrudniania ani w porze nocnej, ani też w godzinach nadliczbowych. Bezwzględny zakaz w tym zakresie statuuje art. 178 § 1 K.p.

Pracodawca, który zatrudnia taką pracownicę w godzinach nocnych, ma obowiązek na okres ciąży zmienić rozkład jej czasu pracy tak, aby pracowała poza takimi godzinami (por art. 178¹ K.p.), a więc np. zapewnić zatrudnionej na 3 zmiany pracę jednozmianową. Jeżeli takie rozwiązanie jest niemożliwe lub niecelowe, konieczne jest przeniesienie pracownicy do innej pracy. W razie braku i takiej możliwości, szef zobligowany jest na niezbędny czas zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy.

Ponadto obowiązkiem pracodawcy jest również uzyskanie zgody zainteresowanej na:

• oddelegowanie jej poza stałe miejsce pracy oraz
• zatrudnienie w systemie przerywanego czasu pracy (art. 139 K.p.).

Prace wzbronione i uciążliwe

Ustawodawca wprowadza też bezwzględny nakaz przeniesienia ciężarnej do innej pracy, jeżeli jest ona zatrudniona przy jednej z prac wzbronionych w okresie ciąży, których wykaz stanowi załącznik do rozporządzenia RM z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (por. art. 179 K.p.). W sytuacji, gdy pracodawca nie widzi możliwości przeniesienia pracownicy, musi na czas niezbędny zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy, podobnie jak dzieje się to przy niemożliwości zatrudnienia poza godzinami nocnymi.

Co więcej obowiązkiem szefa jest także dostosowanie warunków pracy (np. pozwolenie ciężarnej na pracę w pozycji siedzącej, gdy zwyczajowo przyjęta jest pozycja stojąca) albo ograniczenie czasu pracy (np. zmniejszenie czasu, który ciężarna spędza przed monitorem komputera). Jeżeli dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku pracy lub skrócenie czasu pracy jest niemożliwe lub niecelowe, pracodawca jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a w razie braku takiej możliwości zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Zwolnienie na badania

Istotne jest również pamiętać, iż stosownie do art. 185 § 2 K.p., pracodawca zobligowany jest do udzielenia ciężarnej pracownicy zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania. Wymiar czasu pracy pracownicy, ani też fakt, że zatrudniona jest w oparciu o umowę na zastępstwo nie ma tu żadnego znaczenia. Konieczne jest jedynie łączne spełnienie trzech przesłanek:

• przedstawienie pracodawcy skierowania na badania wydanego przez lekarza,
• istnienie związku między przeprowadzanymi badaniami a ciążą,
• niemożność wykonania zaleconych badań poza godzinami pracy.