Jak nabyć prawa patentowe?

Przeczytaj także: Wzrośnie opłata za zgłoszenie patentowe

W chwili obecnej w zakresie uzyskiwania patentów obowiązuje dwutorowy system ochrony. Z jednej strony istnieje możliwość uzyskania ochrony krajowej, w drodze procedury przed Urzędem Patentowym RP przeprowadzonej na zasadach uregulowanych w ustawie z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.). Z drugiej strony można ubiegać się o przyznanie tzw. patentu europejskiego, co z kolei wymaga pomyślnego zaakceptowania zgłoszenia wynalazku przez Europejski Urząd Patentowy.

Polska ustawa definiuje pojęcie patentu jako "prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej". Prawo do korzystania z takiej ochrony jest ograniczone w czasie do 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP. Procedurę udzielenia uprawnień patentowych przed Urzędem Patentowym RP rozpoczyna zgłaszający, składając wniosek o udzielenie praw ochronnych do wynalazku. W przypadku dopełnienia wszystkich wymogów formalnych wniosku m.in. uiszczenia odpowiedniej opłaty, Urząd Patentowy RP nadaje zgłaszanemu wynalazkowi kolejny numer, rozpoczynając tym samym kolejny etap procedury rejestracyjnej. Następnie po upływie 18 miesięcy od dnia zgłoszenia jest ono publikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego.

Urząd Patentowy RP poddaje wniosek odpowiednim badaniom w celu ustalenia ustawowych warunków uzyskania patentu po czym po weryfikacji wniosku wydaje decyzję o udzieleniu bądź nie udzieleniu patentu. Pozytywny przebieg powyższej procedury zamyka złożenie przez zgłaszającego opłaty za pierwszy okres ochrony zgodnie z tabelą opłat i prowizji Urzędu Patentowego RP. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż prawo do uzyskania patentu na wynalazek podobnie jak prawa ochronnego na wzór użytkowy, czy też prawa z rejestracji wzoru przemysłowego jest zbywalne i podlega dziedziczeniu.

Alternatywą dla bardziej wymagających właścicieli wynalazków pozwalającą na poszerzenie zakresu ochrony patentowej w stosunku do patentów krajowych, udzielanych przez Urząd Patentowy RP, dających wyłączność korzystania z zarejestrowanego wynalazku na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 63 ust. 1 Prawa własności przemysłowej) jest patent europejski. Funkcjonowanie patentu europejskiego zapoczątkowała podpisana w Monachium konwencja o udzieleniu patentu europejskiego z 5 października 1973 r., która od 1 marca 2004 r. obowiązuje również Polskę.

Istotne postanowienie w świetle poszerzenia ochrony prawa patentowego przewiduje również art. 40 ustawy Prawo własności przemysłowej zgodnie z którym: "Wynalazek, na który polska osoba prawna bądź obywatel polski, mający miejsce zamieszkania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, chce uzyskać patent za granicą, może być zgłoszony za granicą w celu uzyskania ochrony dopiero po zgłoszeniu go w Urzędzie Patentowym RP". Natomiast z art. 2 Konwencji Monachijskiej wynika, iż patent europejski posiada w każdym umawiającym się państwie, dla którego został udzielony, ten sam skutek i podlega tym samym warunkom co patent krajowy udzielony przez to państwo. Sama zaś procedura rejestracji wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym jest dość zbliżona do opisanej we wstępie artykułu procedury krajowej.