Dla kogo równoważny czas pracy?

Przeczytaj także: Zmiana systemu czasu pracy a umowy o pracę

O tym, czy w konkretnej sytuacji rodzaj pracy lub jej organizacja uzasadniają wprowadzenie równoważnego czasu pracy, przesądza tryb w jakim wprowadzany jest równoważny czas pracy. Decydować o tym mogą strony układu zbiorowego pracy lub pracodawca i zakładowa organizacja związkowa albo sam pracodawca (w zależności czy praca w równoważnych normach wprowadzana jest w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy, czy w obwieszeniu).

Przykładowo, omawiany system czasu pracy może być wprowadzony przy pracach:

• w rolnictwie,
• w żegludze śródlądowej i przybrzeżnej,
• w zakładach gastronomicznych, hotelarskich,
• w domach wczasowych,
• zakładach fryzjerskich i kosmetycznych,
• dla pracowników obsługi stacji benzynowych,
• na stanowiskach przy obsłudze urządzeń ujęć i stacji uzdatniania wody,
• w placówkach handlowych (np. dla sprzedawców).

Okres rozliczeniowy – jak wyznaczyć?

W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 k.p. podstawowym okresem rozliczeniowym jest miesiąc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony do trzech miesięcy.

Gdy u pracodawcy działa kilka organizacji związkowych, które w terminie 30 dni nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska, to – po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk tych organizacji – pracodawca sam podejmuje decyzję o przedłużeniu okresu rozliczeniowego. Pracodawca może także przedłużyć okres rozliczeniowy, jeśli organizacje związkowe wspólnie ustosunkują się negatywnie do przedłużenia okresu rozliczeniowego. Wówczas, przedłużony okres rozliczeniowy można wprowadzić po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy. Pracodawca może też zawiadomić w takim trybie właściwego inspektora pracy, jeśli nie działa u niego zakładowa organizacja związkowa (art. 150 § 2 k.p.).

Na powyższych zasadach, przy pracach uzależnionych od pory roku i warunków atmosferycznych, okres rozliczeniowy może zostać przedłużony do czterech miesięcy (art. 135 § 3 k.p.).

Tryb wprowadzenia

Równoważny czas pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy (art. 150 § 1 k.p.). W małych, zatrudniających mniej niż 20 osób, zakładach, gdzie nie obowiązuje regulamin pracy, również powinny być ukształtowane czytelne zasady dotyczące rozkładu czasu pracy w poszczególnych dniach tygodnia oraz okresu rozliczeniowego. Zasady te pracodawca ustala w obwieszczeniu, które wchodzi w życie po upływie dwóch tygodni od podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy (art. 104(3) k.p. w zw. z art. 150 § 4 k.p.).

Wortal AlterPraca.pl przypomina, iż system pracy w równoważnym czasie pracy nie może być łączony z systemem pracy w ruchu ciągłym oraz z przerywanym czasem pracy (poza kierowcami).

Równoważny system czasu pracy można zatem wprowadzić jedynie wówczas, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją.