Urlop wychowawczy a wypowiedzenie umowy o pracę
2009-01-30 14:09
Przeczytaj także: Ochrona pracy kobiet
Pracownik, który chce sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem, może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego. Wymiar urlopu może wynosić nawet do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Uprawnienie to przysługuje jednak tylko osobom zatrudnionym co najmniej 6 miesięcy, przy czym do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się również poprzednie okresy zatrudnienia.W okresie trwania urlopu wychowawczego pracownikom przysługuje szczególna ochrona trwałości stosunku pracy. Zgodnie z art. 1861 § 1 K.p., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.
Powyższe stwierdzenie nie oznacza niestety, że zwolnienie osoby przebywającej na urlopie wychowawczym jest w ogóle niemożliwe. Ustawodawca przewidział tu bowiem kilka wyjątków.
Likwidacja lub upadłość firmy
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w czasie urlopu wychowawczego podwładnego jest możliwe w razie ogłoszenia upadłości zakładu pracy. Należy jednak zauważyć, że upadłość nie musi wcale oznaczać likwidacji pracodawcy. Istnieje bowiem możliwość ogłoszenia upadłości wraz z zawarciem układu z wierzycielami (por. art. 267 i następne ustawy z 28 lutego 2003 r.- Prawo upadłościowe i naprawcze), na mocy którego pracodawca kontynuuje dotychczasową działalność, restrukturyzując jednocześnie firmę. Jednak nawet wtedy pracownicy na urlopach wychowawczych mogą nie uchronić się przed zwolnieniem- restrukturyzacja może objąć także zatrudnienie.
Powodem, dla którego można rozwiązać stosunek pracy z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym jest również likwidacja firmy (np. rozwiązanie spółki). Warto tu pamiętać, że do likwidacji pracodawcy dochodzi także w sytuacji gdy likwidowana jest np. jednostka organizacyjna większej firmy, a osoby nią kierujące pełnią funkcję pracodawcy (mają uprawnienia do zawierania i rozwiązywania stosunków pracy z podległymi im pracownikami).
Ponadto, w razie wypowiedzenia pracownikowi, korzystającemu z urlopu wychowawczego, umowy o pracę na czas nieokreślony z powodu upadłości lub likwidacji, pracodawca ma prawo skrócić trzymiesięczny okres wypowiedzenia do jednego miesiąca, nie wypłacając przy tym odszkodowania określonego w art. 361 § 1 K.p., ponieważ w okresie urlopu zatrudnionemu nie przysługuje wynagrodzenie (por. np. wyrok SN z 11 lutego 1992 r., I PZP 7/92, OSN 1992, Nr 9, poz. 151).
Zwolnienie grupowe
Wątpliwości co do możliwości zwolnienia pracownika w okresie urlopu wychowawczego w związku ze zwolnieniami grupowymi rozwiał Sąd Najwyższy. Uznał bowiem, że przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 1861 § 1 zdaniu drugim K.p. (por. uchwała SN z 15 lutego 2006 r., II PZP 13/05, OSNP 2006, Nr 21-22, poz. 315).
A zatem w praktyce możliwe jest, aby w razie zwolnień grupowych niemających związku z upadłością lub likwidacją pracodawcy rozwiązać stosunek pracy z osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych. Możliwość ta dotyczy również zwolnień indywidualnych.
oprac. : Aleksandra Baranowska-Skimina / eGospodarka.pl
Przeczytaj także
-
Obniżony wymiar czasu pracy a zwolnienia grupowe
-
Zwolnienia grupowe: odprawa a urlop wychowawczy
-
Urlop macierzyński a oddanie dziecka do adopcji
-
Wymiar czasu pracy: gdy szef się nie godzi na obniżenie
-
Urlop macierzyński: po powrocie dotychczasowy etat
-
Urlop rodzicielski oczami matek Polek i ich partnerów
-
Jakie prawa kobiet w pracy w okresie ciąży i macierzyństwa?
-
Urlop rodzicielski na nowo. Jak oceniamy zmiany w Kodeksie pracy?
-
Urlopy rodzicielskie - jakie zmiany w 2022 roku?