Kodeks pracy a nieodpłatne świadczenia na rzecz pracowników

Przeczytaj także: Ekwiwalent za pranie odzieży: gdy szef nie płaci

Odzież i obuwie robocze

Specyfika niektórych prac determinuje również obowiązek w zakresie zapewnienia pracownikowi nieodpłatnego świadczenia w postaci odzieży i obuwia roboczego. W myśl art. 237⁷ K.p., jest to konieczne:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu lub
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca może samodzielnie ustalić stanowiska, na których, za zgodą pracowników, dopuszcza używanie własnej odzieży i obuwia roboczego, w zamian za co wypłaca ekwiwalent pieniężny. Trzeba jednak pamiętać, że możliwość ta nie obejmuje stanowisk, na których wykonuje się prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia.

Ponadto w gestii firmy leży również zapewnienie prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. Pracodawca, który nie może zapewnić prania odzieży roboczej, ma prawo obarczyć tą czynnością pracowników, pod warunkiem jednak, że wypłaci im ekwiwalent pieniężny w wysokości poniesionych przez nich kosztów (por. art. 237⁹ K.p.). Co ważne, taka możliwość nie przysługuje pracodawcy w odniesieniu do innych wymienionych wyżej zabiegów (konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania).

Badania lekarskie

Zgodnie z art. 229 K.p., pracodawca nie ma prawa dopuścić do pracy podwładnego bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, w którym stwierdzono brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Z tego właśnie przepisu wywodzi się obowiązek kierowania pracowników na badania profilaktyczne (wstępne, okresowe i kontrolne), których koszty w pełni pokrywa zakład pracy.

Ponadto pracodawca ponosi także inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, która jest konieczna ze względu na warunki pracy. Szczegółowy zakres tej opieki określa § 6 rozporządzenia MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w K.p.