Praca w nocy

Przeczytaj także: Praca w nocy

Pora nocna

„Pora nocna obejmuje osiem godzin między godzinami 21.00 a 7.00” (art. 151⁷ § 1 K. p.). Takie uogólnienie zawarte zostało w przepisach Kodeksu pracy, a ich dokładne określenie należy do pracodawcy. Każda firma powinna indywidualnie ustalić porę nocną w niej obowiązującą, by dopasować ją do panujących warunków wewnątrzzakładowych. Takie uregulowanie powinno nastąpić w postanowieniach układu zbiorowego pracy, regulaminie pracy lub poprzez obwieszczenie pracodawcy (wtedy potrzebna jest dodatkowo pisemna informacja przekazywana pracownikowi w ciągu 7 dni od dnia zawarcia z nim umowy o pracę (art. 29 § 3 k.p.)). Porę nocną powinien wyznaczyć nie tylko pracodawca, który zatrudnia osoby w systemie zmianowym lecz również taki, który nie zakłada wykonywania u siebie pracy w nocy. Może bowiem kiedyś dojść do sytuacji, że nastąpi nieprzewidywalna okoliczność wymagająca świadczenia u niego pracy w porze nocnej.

Osoba pracująca w nocy

W Kodeksie pracy została określona definicja osoby pracującej w nocy: „Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy” (art. 151⁷ § 2 K. p.). Czas pracy takiej osoby nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli sprawa dotyczy:

• pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy (pracownicy kierujący jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępcy lub pracownicy wchodzący w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz główni księgowi - art. 128 § 2 pkt 2 k.p.) lub
• przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii

możliwe jest przekroczenie tego zakazu (ograniczenie nie obowiązuje).

Pracodawca określa wykaz, wykonywanych przez pracowników pracujących w nocy, prac szczególnie niebezpiecznych, związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników. Pracodawca ma także obowiązek, na pisemny wniosek pracownika pracującego w nocy, poinformować właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy.