eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo pracy › Składniki wynagrodzenia: premia czy nagroda?

Składniki wynagrodzenia: premia czy nagroda?

2008-07-03 13:18

Przeczytaj także: Premia czy nagroda dla pracownika?


Najważniejsze cechy odróżniające nagrodę od premii

W kształtującym się od dawna, a obecnie utrwalonym, orzecznictwie SN wskazywano na kryteria rozróżnienia premii uznaniowej (nagrody) i premii regulaminowej, takie jak „źródło pokrycia świadczeń" według zasady – premia z funduszu płac, nagroda z innych funduszów, czy nazwa świadczenia (por. uzasadnienie wyroku SN z 5.5.1976 r., I PR 80/76, OSNCP z 1976 r. Nr 12, poz. 271).

Przykład

U pracodawcy obowiązuje regulamin wynagradzania, według którego pracownikom przysługują następujące składniki wynagrodzenia: wynagrodzenie zasadnicze, premia, dodatek za godziny nadliczbowe. Premia została jednoznacznie określona jako „przysługujący" składnik wynagrodzenia za pracę, co potwierdza inne postanowienie tego regulaminu, zgodnie z którym „fundusz premiowy jest integralną częścią wynagrodzenia". Według kryterium źródła finansowania świadczenia i jego nazwy oraz określenia go jako składnika wynagrodzenia za pracę była to premia w ścisłym znaczeniu. Powstała wątpliwość na tle, czy świadczenie określone w regulaminie jest w istocie premią czy nagrodą, gdyż zgodnie regulaminem, decyzje o wysokości indywidualnych premii stosownie do umowy o pracę na podstawie oceny pracownika podejmuje prezes zarządu. Wysokość premii ustalana jest przez prezesa zarządu, który podejmuje decyzję o jej przyznaniu. Nie można jednak przyjąć, że to uprawnienie pracodawcy do przyznania (nieprzyznania) premii przesądza jednak za uznaniem tego świadczenia za nagrodę.

Świadczenie to miało określone warunki w sposób dostateczny dla ich weryfikacji. Była to nienaganna praca i szczególne w niej osiągnięcia, osiągnięte wyniki, ocena jakości wykonywanej pracy oraz stopień przydatności pracownika dla pracodawcy. Przez cały czas obowiązywania regulaminu spełnianie przez pracownicę tych warunków było oceniane przez pracodawcę i premia była jej przyznawana, a ta praktyka także powinna być uwzględniana. Sporne świadczenie było więc premią, a przemawia za taką oceną także jego nazwa. Stwierdza się bowiem, że pracownikom może być przyznana premia za nienaganną pracę i szczególne w niej osiągnięcia oraz nagroda okolicznościowa.

W jednym przepisie rozróżnia się więc premię i nagrodę, przy czym przyznanie premii wiąże się z nienaganną pracą. Załącznik do regulaminu określał przypadki, w których pracownik nie nabywał prawa do premii (tak zwane reduktory). Nie można zatem przyjąć, że to świadczenie ma charakter uznaniowy, gdyż świadczenie ma charakter uznaniowy tylko wtedy, gdy regulamin wynagradzania nie określa warunków przyznania świadczenia albo gdy warunki przyznania świadczenia są określone w sposób na tyle ogólny, że uniemożliwiają kontrolę ich spełnienia, co nie występuje w przypadku omawianej premii. Oczywiście pracodawca, ustalając, czy pracownik spełnił warunki przyznania premii, które mają charakter ocenny, dysponuje pewnym marginesem swobody, lecz nie jest to z pewnością swobodne uznanie w podjęciu decyzji o przyznaniu lub nieprzyznaniu premii.

Przy ocenie charakteru świadczenia (premia czy nagroda) nazwa świadczenia nie ma jednak decydującego znaczenia, choć należy dodać, że nazwa świadczenia może mieć posiłkowe znaczenie dla ustalenia woli stron przy wykładni oświadczeń (art. 65 KC) – (wyrok SN z 29.4.2005 r., sygn. akt III PK 11/05, OSNP z 2005 r. Nr 23, poz. 374).

Decydujące jest jednak to, czy odpowiednie akty prawne (np. regulamin, umowa o pracę) przewidują z góry skonkretyzowane i zobiektywizowane (podlegające weryfikacji) przesłanki nabycia prawa do świadczenia lub przesłanki prowadzące do jego pozbawienia albo obniżenia (tak zwane reduktory) – w takim przypadku mamy do czynienia z premią, której pracownik może dochodzić od pracodawcy, wykazując spełnienie przesłanek nabycia prawa (tak zwany roszczeniowy charakter świadczenia), czy też nabycie prawa do świadczenia zależy wyłącznie od decyzji (uznania) pracodawcy – w takim przypadku mamy do czynienia z nagrodą.

Przykład

Wynagrodzenie pracownika obejmowało wynagrodzenie zasadnicze i premię. Podstawą wypłaty premii była każdorazowo uchwała rady nadzorczej. Premia ta uzależniona była od podjęcia pozytywnej uchwały rady nadzorczej, zaś umowa o pracę nie określała innych warunków, od których uzależniona była wysokość premii oraz tryb jej wypłaty. W takim przypadku przyznanie prawa do premii zależało od swobodnej oceny pracodawcy, a jej wypłata – od pozytywnej uchwały rady nadzorczej.

poprzednia  

1 ... 4 5 6 ... 9

następna

Przeczytaj także

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: