Rodzaje umów pracy i współpracy

Przeczytaj także: Praca tymczasowa kontra umowy śmieciowe

Umowa zlecenie

Jest to umowa cywilnoprawna uregulowana w kodeksie cywilnym (art. 734-751).
Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie(odpłatnie lub nieodpłatnie). W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa (art. 734 § 1 k.c.). Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.art. 750 k.c. dotyczącego umów o świadczenie usług, gdzie indziej nie uregulowanych, których przedmiotem może być także wykonanie czynności faktycznych.

Umowę zlecenie mogą podjąć dowolne osoby fizyczne lub osoby prawne (pod warunkiem posiadania zdolności do czynności prawnych). Strony umowy zlecenia tradycyjnie nazywa się zleceniodawcą (zlecający wykonanie określonych czynności) i zleceniobiorcą (wykonującym zlecenie).Zakłada się, że za wykonanie zlecenia, zleceniobiorcy należy się wynagrodzenie. Zlecenie może być nieodpłatne, jednak wtedy brak wynagrodzenia powinien być zawarty w umowie. Przy braku dokładnego określenia wysokości wynagrodzenia, należy się "wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy", przy ustalaniu którego bierze się pod uwagę czas poświęcony na wykonanie zlecenia, stopień skomplikowania czynności będących przedmiotem zlecenia, przygotowanie zawodowe zleceniodawcy (jego profesjonalizm).

osoba wykonująca umowę zlecenie ma obowiązek informować pracodawce o efektach wykonywania umowy, a na zakończenie - przedstawić mu sprawozdanie z jej wykonania. Pracownik również powinien pracodawcy wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym. Przyjmującemu zlecenie nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie. Od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia powinien płacić dającemu zlecenie odsetki ustawowe.

Umowę zlecenia definiuje się jako umowę starannego działania i przeciwstawia umowie o dzieło określanej umową rezultatu.

W umowie zlecenia ważna jest wykonywana praca (wykonywanie czynności) na rzecz zleceniodawcy, która niekoniecznie będzie prowadzić do określonego rezultatu - co jest przedmiotem umowy o dzieło. Wynagrodzenie z umowy zlecenia przysługuje za samo "staranne działanie" nie zaś za jego efekt..Jeżeli wykonanie zlecenia wymaga wydatków, dający zlecenie powinien na żądanie przyjmującego udzielić mu odpowiedniej zaliczki. W razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych. Taki rodzaj umowy nie ma jednak elementu podwładności w stosunku do zleceniodawcy i można zawierać dowolną ilość takich umów. Umowa taka nie daje pracownikowi prawa do urlopu ani świadczeń socjalnych.

Umowa zlecenia tak jak umowa o pracę powoduje obowiązek opłacania składek ZUS, chyba że pracownik ma płacone z innego tytułu (np. jest studentem i nie ukończył 26 roku życia, jeśli pracownik ma umowę o pracę czy też prowadzi działalność gospodarczą – ale w innym zakresie niż przedmiot objęty umową).


Umowa może zostać w każdej chwili wypowiedziana lub rozwiązana za porozumieniem stron. Zlecający powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów. Koszty uzyskania przychodu wynoszą 20 lub 50% (w zależności od tego, czy pracownik korzysta z praw autorskich), a podatek stanowi 19% podstawy.

Kontrakt menedżerski

Kontrakty menedżerskie są szczególną odmianą umowy zlecenia (Kodeks Cywilny). Są to umowy zaliczane do działalności wykonywanej osobiście, bardzo zbliżonej do siebie pod względem konstrukcji i co do treści. (Umowa zlecenia jest nazywana umową starannego wykonania, przy której osiągnięcie efektu jest tylko przypuszczalne ale nie konieczne). Kontrakt menedżerski dotyczy pracy polegającej na zarządzaniu w imieniu właściciela jego firmą w celu przysporzenia mu korzyści majątkowych.