Wynagrodzenie pracownika: obowiązki pracodawcy i ewidencja księgowa

Przeczytaj także: Koszty na przełomie roku podatkowego

Praca wolontariusza

Nie każdy pracodawca może przyjąć wolontariusza. Krąg uprawnionych do korzystania z pracy takiej osoby jest ściśle wyznaczony przez ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dalej u.p.p.w. Wolontariusz to osoba fizyczna, która dobrowolnie jako ochotnik i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie pomagając organizacji w realizacji jej zadań.

Jak wynika z art. 42 tej ustawy wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz:

• organizacji pozarządowych oraz osób prawnych i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz gwarancjach wolności sumienia i wyznania, stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego,
• organów administracji publicznej, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej,
• jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy, z wyłączeniem prowadzonej przez te jednostki działalności gospodarczej.
• podmiotów leczniczych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej w zakresie wykonywanej przez nie działalności leczniczej.

Ponadto przepisy ustawy stosuje się do świadczenia przez wolontariusza pracy na rzecz organizacji międzynarodowych, jeżeli postanowienia umów międzynarodowych nie stanowią inaczej.

Ponieważ praca wolontariuszy nie jest opłacana to jej świadczenie nie podlega ujęciu w księgach rachunkowych i podatkowych. Zatem aby zaksięgować pracę wolontariuszy w księgach rachunkowych należałoby ująć ją w rachunku zysków i strat jako przychód lub koszt a w bilansie jako aktywa lub pasywa. Świadczeń wolontariuszy nie wycenia się, nie są one przychodem i w żadnym razie nie mogą być uznawane za koszty. Stanowi o tym art. 50 u.p.p.w. : "Wartość świadczenia wolontariusza nie stanowi darowizny na rzecz korzystającego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego oraz przepisów podatkowych.”

Stosownie do treści art 44 ust 1 u.p.p.w., świadczenia wolontariuszy powinny być wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonych w porozumieniu zawartym z jednostką. Taka umowa powinna być na żądanie wolontariusza potwierdzona na piśmie, ale tylko wówczas gdy świadczenie wolontariusza wykonywane jest przez okres dłuższy niż 30 dni. Na prośbę wolontariusza jednostka może też przedłożyć pisemną opinię o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza.

Umowa, która łączący organizację z wolontariuszem jest stosunkiem cywilnoprawnym, i - jak się podkreśla w orzecznictwie - wykonywane przez wolontariusza świadczenia na rzecz korzystającego jest świadczeniem "odpowiadającym świadczeniu pracy".


W uzasadnieniu wyroku SN wskazał, że bezwzględnie nieważna jest zawarta dla pozoru umowa o wykonywanie pracy w ramach wolontariatu, jeśli zamiarem zatrudnionego nie jest rzeczywiste świadczenie nieodpłatnych usług na rzecz organizacji pożytku publicznego. Ukryta pod nią umowa przewidująca odpłatność za wykonywaną pracę w formie "zapomogi" i zakładająca wykonywanie pracy w warunkach podporządkowania pracowniczego jest umową o pracę.
Koszty podatkowe w związku z korzystaniem z pracy wolontariuszy.

W związku ze świadczeniem usług na rzecz jednostki wolontariuszom przysługują określone prawa. Otóż podmiot korzystający z pomocy wolontariusza ma obowiązek m.. in.:

• informować wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami;
• zapewnić wolontariuszowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w tym środki ochrony indywidualnej na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
• zwracać wolontariuszowi koszty podróży służbowych i diet na zasadach dotyczących pracowników;

Poza tym korzystający może pokryć także inne ponoszone przez wolontariuszy koszty związane z wykonywanymi na jego rzecz świadczeniami, pod warunkiem że są one określone w odrębnych przepisach dotyczących pracowników. Najczęściej do kosztów takich zaliczane są:

• niezbędne koszty związane z wykonaniem świadczeń na rzecz organizacji; ustawa nie precyzuje, jakie;
• koszty ubezpieczeń (NNW i leczenia za granicą).

Dopiero wówczas wydatki te będą uzasadnione i będą księgowane zgodnie z obowiązującymi przepisami na zasadach ogólnych.

Można więc finansować koszty związane z pomocą wolontariusza, jeśli dzięki nim realizowane są działania jednostki np. .zadania statutowe organizacji. Zasadą jest, że koszty są rozliczane są zwykle na podstawie faktury lub innego dokumentu.

Wszelkie koszty związane z pokrywaniem kosztów pracy wolontariusza są dla niego przychodem ale zwolnionym z podatku dochodowego - potwierdził to np. w decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 11 października 2013 r nr ILPB2/415-678/13-2/TR Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu ( interpretacja dotyczyła wypłaty kieszonkowego i kwoty przeznaczonej na wyżywienie określanej w porozumieniu). Analogiczne stanowisko przyjął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2010 r., ITPB2/415-670/10/MM. Należy podkreślić, iż zastrzegł jednocześnie, że dokonał wykładni wyłącznie przepisów prawa podatkowego, natomiast obowiązek prowadzenia i przechowywania w takich przypadkach stosownej dokumentacji może wynikać z przepisów innych aniżeli przepisy prawa podatkowego.

Natomiast zwroty czy ryczałty wypłacone wolontariuszowi, np. na prowadzenie swojego biura czy rozmowy telefoniczne, co do zasady są jego dochodem i są objęte podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz ewentualnie składkami ZUS. Traktowane są one na takich samych zasadach jak w przypadku zatrudnienia pracowników.

Natomiast jednostka może dodatkowo kierować i opłacać bez opodatkowania podatkiem od wynagrodzeń, koszty szkoleń wolontariuszy, jeśli mieszczą się one w zakresie wykonywanych przez niego świadczeń określonych w porozumieniu. Nie będzie to bowiem świadczenia na rzecz wolontariuszy, bo on z nich nie czerpie osobistych korzyści, tylko jest to zwrot kosztów jakie ponosi wolontariusz kształcąc się w kierunku wykonywanej pracy na rzecz organizacji.

Koszty te stanowią, jak najbardziej, zgodnie z art. 15 ust 1 updop koszty uzyskania przychodów organizacji.

W księgach rachunkowych powinny być ujęte jako „Świadczenia na podniesienie kwalifikacji zawodowej z inicjatywy pracodawcy” a kwotę świadczenia ujmuje się, zgodnie z art. 6 uor na, w ciężar kosztów działalności operacyjnej jednostki i na koncie kosztów rodzajowych 40-5 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia" lub na odpowiednim koncie zespołu 5, w przypadku ewidencji kosztów tylko w zespole 5, zapisem:

• Wn konto 40-5 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia" lub odpowiednie konto zespołu 5,
• Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący" lub konto 10 "Kasa„.

Masz pytania? Zapytaj bezpłatnie naszego eksperta https://mikroporady.pl/porady/zatrudnianie-pracownikow-do-pracy-zdalnej-jak-zatrudniac-pracownika-do-pracy-zdalnej-plusy-i-minusy-jakie-obowiazki-ciaza-na-pracodawcy-i-prawa-pracownika