Prawa konsumenta w Polsce: nie mamy wielu powodów do radości

Przeczytaj także: Ochrona praw konsumenta, czyli reklamacja, gwarancja i inne

Kim jest konsument szczególnie narażony?

Warto pamiętać, że właściwe przyswojenie treści, które zawarte są w dokumentach na stronach internetowych czy też w różnego rodzaju reklamach, jest oczywiste tylko w przypadku tzw. „przeciętnego konsumenta”. Sprawa ma się zupełnie inaczej w odniesieniu do konsumentów uznawanych za szczególnie narażonych.

Kim są tacy konsumenci? W zrozumieniu tego zagadnienia pomocna jest lektura opublikowanego w lutym 2016 raportu Vulnerability Study, który wyróżnił indywidualne cechy mogące wpływać na podatność konsumencką. Za najważniejsze z nich uznano:

• Słabe wykształcenie
• Wiek - dzieci i osoby starsze
• Brak biegłej znajomości języka państwa, w którym przebywają
• Zamieszkanie w regionach o niskiej gęstości zaludnienia
• Trudna sytuacja finansowa
• Choroby przewlekłe lub niepełnosprawność
• Nieumiejętność korzystania z Internetu
• Łatwowierność, impulsywność, osoby o słabo rozwiniętych zdolnościach matematycznych

Polska „na środku”

Poniższa tabela rozróżnia kraje ze względu na odsetek osób szczególnie narażonych – wskaźnik podatności:

Wedle badania KE problem podatnych konsumentów dotyczy całej Europy. Na podstawie raportu KE wyróżniła 5 grup. Warto zwrócić uwagę na położenie geograficzne państw należących do poszczególnych grup.

• Grupa 1. Głównie kraje germańskie i skandynawskie. Wykazują najmniejszy wskaźnik podatności konsumenckiej: Niemcy, Dania, Szwecja, Norwegia, Luksemburg, Holandia, Austria i Islandia
• Grupa 2. Głównie sąsiedzi krajów z Grupy 1. Współczynnik podatności w tych krajach jest mniejszy od uśrednionego wyniku: Czechy, Wielka Brytania, Finlandia, Belgia, Malta i Słowacja
• Grupa 3. Grupa krajów Europy wschodniej. Współczynnik podatności konsumenckiej jest wyższy od uśrednionego wyniku: Węgry, Estonia, Litwa, Łotwa, Bułgaria, Polska i Hiszpania
• Grupa 4. Grupa składająca się z krajów Europy Południowo-Wschodniej. Charakteryzują się wysokim wskaźnikiem podatności: Grecja, Cypr i Rumunia.
• Grupa 5. Grupa krajów zlokalizowana nad Morzem Adriatyckim oraz Oceanem Atlantyckim. Kraje wykazują średni lub wysoki wskaźnik podatności konsumenckiej na konkretny wskaźnik, na inny natomiast bardzo niski: Włochy, Słowenia, Francja, Portugalia

Powyższe badanie warto uzupełnić o wyniki najnowszego European Scoreboard z września 2015. Wyniki dotyczą wszystkich konsumentów, nie tylko tych wymagających szczególnego traktowania, ale to właśnie tej grupie najtrudniej sobie radzić z nieuczciwymi praktykami czy wyszukać informacje nt. praw konsumenta.