eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo dla biznesu › Oszustwo dotacyjne: kto i kiedy je popełnia?

Oszustwo dotacyjne: kto i kiedy je popełnia?

2015-12-07 09:28

Oszustwo dotacyjne: kto i kiedy je popełnia?

Kiedy popełnia się oszustwo dotacyjne? © igor - Fotolia.com

Oszustwo dotacyjne jest jednym z przestępstw zdefiniowanych w art. 297 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (dalej: k.k.). Zgodnie z przywołanym przepisem przestępstwo to popełnia ten, kto „w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od organu lub instytucji dysponującej środkami publicznymi – (…) dotacji, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego”. Za popełnienie takiego przestępstwa Kodeks karny przewiduje karę pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć, kto i w jakich okolicznościach w praktyce może popełnić oszustwo dotacyjne.

Przeczytaj także: Dotacje dla firm w II poł. 2011 roku

Zobowiązania międzynarodowe


Zacznijmy jednak do tego, że wprowadzenie do Kodeksu karnego przestępstwa dotacyjnego jest wynikiem międzynarodowych zobowiązań wynikających z przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej w 2004 r. W szczególności dotyczy to Konwencji z dnia 26 lipca 1995 r. o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich (dalej: Konwencja). W art. 1 ust. 2 przywołanej Konwencji zawarty został nakaz, aby każde państwo członkowskie podjęło niezbędne i odpowiednie środki w celu dokonania transpozycji do swoich krajowych porządków prawnych przepisów sankcjonujących jako przestępstwo czynów opisanych w art. 1 ust. 1 Konwencji. Wśród czynów, które powinny w krajowych porządkach prawnych być definiowane jako przestępstwo, Konwencja wskazuje działania lub zaniechania dotyczące wykorzystywania lub przedstawiania fałszywych, nieścisłych lub niekompletnych oświadczeń lub dokumentów, które mają na celu sprzeniewierzenie lub bezprawne zatrzymanie środków z budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetów zarządzanych przez Wspólnoty Europejskie lub w ich imieniu. Nadużycie finansowe może również polegać na nieujawnieniu informacji z naruszeniem szczególnego obowiązku w tym samym celu albo na niewłaściwym wykorzystaniu takich środków do celów innych niż te, na które zostały pierwotnie przyznane.

Kto może popełnić oszustwo dotacyjne?


Wracając na grunt krajowego prawa karnego należy wskazać, że oszustwo dotacyjne, o którym mowa w art. 297 § 1 k.k., jest przestępstwem powszechnym, co oznacza, że może je popełnić każdy, kto w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego od organu lub instytucji dysponującej środkami publicznymi dotacji, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego. Zachowanie sprawcy musi mieć jednak charakter umyślny. Innymi słowy, sprawca musi działać z zamiarem uzyskania dotacji (w celu uzyskania dotacji). Bez znaczenia pozostaje, czy sprawca działa w celu uzyskania dotacji dla siebie czy dla kogoś innego. Warto również zwrócić uwagę, że w sytuacji, w której sprawca działa w celu uzyskania dotacji nie dla siebie, a dla kogoś innego, pomiędzy tymi podmiotami nie musi być żadnych formalnych powiązań. Badaniu podlega bowiem zachowanie sprawcy pod kątem tego, czy jest ukierunkowane na uzyskanie dotacji w sposób opisany w art. 297 § 1 k.k.

fot. igor - Fotolia.com

Kiedy popełnia się oszustwo dotacyjne?

Może ono polegać na przedłożeniu podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę, nierzetelnego dokumentu albo na przedłożeniu nierzetelnych pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania dotacji.


Kiedy popełnia się oszustwo dotacyjne?


Analizując znamiona oszustwa dotacyjnego od strony zachowania sprawcy, należy zwrócić również uwagę, że może ono polegać na przedłożeniu podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę, nierzetelnego dokumentu albo na przedłożeniu nierzetelnych pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania dotacji. Użyte w analizowanym przepisie słowa określające sposób zachowania sprawcy oszustwa dotacyjnego mają swoje określone znacznie. Językowa wykładnia słowa „przedkłada” prowadzi do wniosku, że przestępstwo popełnione przez sprawcę może polegać wyłącznie na działaniu. Stąd też art. 297 § 1 k.k. nie odnosi się do zachowań polegających na zatajeniu okoliczności mających znaczenie dla uzyskania dotacji. Sankcjonowana postawa sprawcy oszustwa dotacyjnego musi się zatem być czynna, a nie bierna. Przy tym bez znaczenia pozostaje liczba przedkładanych przez sprawcę dokumentów. Stanowisko takie potwierdzone zostało przykładowo w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 lipca 2000 r, sygn. akt I Aka 93/00: „dla wypełnienia znamienia ujętego jako «przedkładanie» wystarczające jest przedłożenie przez sprawcę jednego dokumentu, o którym mowa w art. 297 § 1 k.k.”, tj. dokumentu podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę, nierzetelnego. W tym miejscu warto podkreślić, że samo pojęcie dokumentu zostało na gruncie Kodeksu karnego zdefiniowane w sposób legalny. Ustawodawca zdefiniował je w sposób szeroki, stanowiąc, że dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne (zob. art. 115 § 14 k.k.).

Wracając do sposobów zachowania się sprawcy oszustwa dotacyjnego, jak już wcześniej wskazaliśmy, może ono polegać wyłącznie na przedłożeniu dokumentu podrobionego, przerobionego, poświadczającego nieprawdę, nierzetelnego. Pojęcia te na gruncie prawa karnego również mają swoje określone znaczenie. Dokument podrobiony jest to dokument, któremu nadano pozory dokumentu autentycznego, w celu wywołania wrażenia, że zawarta w nim treść pochodzi od osoby uprawnionej do jego wystawienia, podczas gdy w rzeczywistości tak nie jest (P. Kardas, Komentarz do art. 297 Kodeksu karnego, [w:] red. A. Zoll, Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., Zakamycze 2006.).

Dokument przerobiony to dokument, w którym doszło do przeinaczenia jego autentycznej treści. „Znamię to realizuje zachowanie polegające na przykład na sfałszowaniu podpisu, antydatowaniu, przerobieniu danych zawartych w dokumencie, dopisaniu nowych danych, zmianie w komputerowym zapisie informacji przyjmującej postać usunięcia części informacji, dodaniu pewnych informacji itp.” (P. Kardas, Komentarz do art. 297 Kodeksu karnego, [w:] red. A. Zoll, Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., Zakamycze 2006.)

 

1 2

następna

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: