Nowe prawo restrukturyzacyjne – czy pomoże przedsiębiorcom?

Przeczytaj także: Prawo restrukturyzacyjne podpisane przez prezydenta. Ratunek dla potencjalnych bankrutów?

Ustawa reguluje sposób zawierania przez dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością układu z wierzycielami oraz skutki układu oraz metody przeprowadzania działań sanacyjnych. Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.

Ustawa restrukturyzacyjna wprowadza cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych:

1. postępowanie o zatwierdzenie układu, które umożliwia zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu i może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem,
2. przyspieszone postępowanie układowe, które umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie i może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem,
3. postępowanie układowe, które umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności i może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem,
4. postępowanie sanacyjne, które umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.

Postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością. Oczywiście sąd odmówi otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli, ale także wtedy, gdy we wniosku o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli nie została uprawdopodobniona zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu.

Sprawy w postępowaniu restrukturyzacyjnym rozpoznaje sąd restrukturyzacyjny. Sądem restrukturyzacyjnym jest sąd rejonowy – sąd gospodarczy. Sprawy restrukturyzacyjne rozpoznaje sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika. Przez główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika należy rozumieć miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.

Po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego czynności sądowe w postępowaniu wykonuje sędzia-komisarz, ale bierze w nim także udział nadzorca, którym jest nadzorca układu (w postępowaniu o zatwierdzenie układu), nadzorca sądowy (w postępowaniu układowym lub przyspieszonym postępowaniu układowym) lub zarządca (w postępowaniu sanacyjnym).

W przypadku zbiegu postępowania restrukturyzacyjnego i upadłościowego, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny. Sąd upadłościowy wstrzymuje rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego. Wstrzymanie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości nie wyłącza jednak możliwości zabezpieczenia majątku.

W przypadku, gdy wstrzymaniu rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości sprzeciwia się interes ogółu wierzycieli, sąd upadłościowy wydaje postanowienie o przejęciu wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania z wnioskiem o ogłoszenie upadłości i rozstrzygnięcia jednym postanowieniem.

Jeżeli przejęcie wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania z wnioskiem o ogłoszenie upadłości prowadziłoby do znacznego opóźnienia wydania orzeczenia w przedmiocie ogłoszenia upadłości, ze szkodą dla wierzycieli, a podstawy restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika we wniosku restrukturyzacyjnym są znane sądowi upadłościowemu, sąd upadłościowy nie wydaje postanowienia o przejęciu wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania z wnioskiem o ogłoszenie upadłości i rozpoznaje wniosek o ogłoszenie upadłości, o czym zawiadamia sąd restrukturyzacyjny.

Uczestnikami postępowania restrukturyzacyjnego są: dłużnik, wierzyciel osobisty dłużnika, któremu przysługuje wierzytelność bezsporna oraz wierzyciel osobisty dłużnika, któremu przysługuje wierzytelność sporna i który uprawdopodobnił swoją wierzytelność oraz został dopuszczony do udziału w sprawie przez sędziego-komisarza. W toku postępowania przygotowywany jest spis wierzytelności, który obejmuje wierzytelności osobiste w stosunku do dłużnika powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Umieszczenie wierzytelności w spisie wierzytelności określa sumę, z którą wierzyciel uczestniczy w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Ustawa restrukturyzacyjna przewiduje także utworzenie nowego rejestru – Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości. Rejestr ten ma zawierać m.in. wyszukiwarkę prowadzonych aktualnie spraw upadłościowych oraz wzorów pism i formularzy, które wymagane są w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego.

Nowa ustawa restrukturyzacyjna zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2016 r. , z wyjątkiem m.in. przepisów dotyczących Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, które wejdą w życie z początkiem lutego 2018 r. Na ile nowe rodzaje postępowań i zasady wprowadzone do postępowania restrukturyzacyjnego pomogą przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej? O tym przekonamy się po wejściu w życie ustawy. Z informacji dot. ustawy zamieszczonej na stronie www.prezydent.pl wynika, iż „nowe przepisy wprowadzą dodatkowe gwarancje poszanowania praw wierzycieli na każdym etapie postępowania restrukturyzacyjnego. W myśl ustawy wierzyciele będą mieli wpływ na przebieg postępowania. Będą mogli m.in. domagać się zwołania rady wierzycieli przez sędziego-komisarza” Należy mieć zatem nadzieję, że nowe przepisy będą pomocne przedsiębiorcom.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (tekst ustawy: http://orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/ustawy/2824_u.htm)