Podstawowa norma czasu pracy

Przeczytaj także: Czas pracy

Czas pracy w ruchu ciągłym

Praca w ruchu ciągłym jest wg KP pracą, która ze względu na technologię produkcji lub konieczność ciągłego zaspakajania potrzeb ludności nie może być wstrzymana. W celu zapewnienia ruchu ciągłego konieczne jest stosowanie specjalnego systemu organizacji pracy w postaci tzw. pracy zmianowej. System ten polega na wykonywaniu pracy w różnych, następujących po sobie porach przez zmieniające się zespoły pracowników. Praca ta musi być wykonywana przez24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Czas pracy w tym systemie może zostać przedłużony do 43 godzin przeciętnie na tydzień. System pracy w ruchu ciągłym oznacza pracę 3 zmian pracujących po 8 godzin. Wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin może następować tylko jednego dnia w niektórych tygodniach okresu rozliczeniowego, który nie może być dłuższy niż 4 tygodnie. Okres rozliczeniowy nie może przekroczyć 4 tygodni. Od 1 stycznia roku nie ma możliwości stosowania czterobrygadowej organizacji pracy w systemie w ruchu ciągłym.

Przerywany czas pracy

Istotą przerywanego czasu pracy jest przerwa w trakcie jej wykonywania. Pracownik w trakcie jednego dnia pracuje kilka godzin, następnie ma kilka godzin przerwy, z kolei zaś znowu pracuje.

Ograniczenia:
- przerywany czas pracy może być wprowadzony jedynie w przypadku gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją,
- przerwa może być tylko jedna,
- przerwa nie może przekraczać 5 godzin,
- rozkład czasu pracy uwzględniający przerwę należy ustalić z góry

Czasu przerwy nie wlicza się co prawda do czasu pracy, za okres ten przysługuje jednak wynagrodzenie w wysokości połowy wynagrodzenia za czas przestoju (czyli generalnie połowa stawki zasadniczej).

Zadaniowy czas pracy

Zadaniowy system czasu pracy polega na tym, iż pracownikowi nie ustala się rozkładu czasu pracy, wskazuje się jedynie jakie zadania powinien wykonać w ustalonym wymiarze czasu pracy.

Ograniczenia w stosowaniu:
- zadaniowy czas pracy może być wprowadzony jedynie w przypadku gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją,
- zadania powinny być ustalone w taki sposób by było możliwe ich wykonanie w ramach ustalonego wymiaru czasu pracy

Pracodawca powinien z góry ustalić pracownikowi zakres jego zadań, uzgadniając z nim czas potrzebny na ich wykonanie. Zakres zadań można ustalić np. w umowie o prace, regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy, lub też w odrębnym dokumencie.

System skróconego tygodnia pracy

Charakteryzuje się tym, że pracownik może wykonywać pracę przez mniej niż 5 dni w tygodniu, z tym że w dniach pracy pracownik może pracować maksymalnie przez 12 godzin na dobę. Okres rozliczeniowy w tym systemie nie może być dłuższy niż 1 miesiąc. System taki można wprowadzić jedynie na wniosek pracownika – pracodawca nie może go wprowadzić z własnej inicjatywy.

System tzw. pracy weekendowej

W ramach tego systemu pracownik świadczy pracę wyłącznie w piątki, soboty i w niedzielę i w święta. W tych dniach pracownik może pracować maksymalnie przez 12 godzin na dobę, a okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 1 miesiąc. System taki można wprowadzić jedynie na wniosek pracownika – pracodawca nie może go wprowadzić z własnej inicjatywy.

Skrócony czas pracy

Jest stosowany do pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Skrócenie czasu pracy może polegać na ustanowieniu przerw w pracy wliczonych do czasu pracy albo na obniżeniu tych norm, a w przypadku pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie na wprowadzeniu przerw w pracy wliczonych do czasu pracy.