Pracodawca musi współpracować z przedstawicielami pracowników

Przeczytaj także: Jeśli nie związki zawodowe, to co?

Kiedy wymagane jest współdziałanie z przedstawicielem pracowników?

Kwestie, w których wymagane jest współdziałanie pracodawcy z pracownikami i/lub ich przedstawicielami załogi dotyczą w szczególności:

• porozumienia o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy, jeżeli pracodawca nie jest objęty działaniem organizacji związkowej (art. 9¹ § 1 kp),
• porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami w zakresie i przez czas ustalony w porozumieniu (art. 23^1a § 1 kp),
• ustalenia warunków stosowania telepracy (art. 67⁶ § 4 kp),
• przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy (art. 129 § 2 kp),
• ustalenia przerywanego systemu czasu pracy (art. 139 § 1 kp),
• ustalenie ruchomego czasu pracy (art. 140¹ kp),
• ustalenia wykazu stanowisk, na których czas pracy ulega skróceniu na okres trwania warunków szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia (art. 145 kp),ustalenia wykazu prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym, przy których wykonywaniu czas pracy pracownika pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, (art. 151⁷ § 4 kp),
• poinformowania w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych przez nich prac, w sytuacji, gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców (art. 208 § 1 pkt 4 kp),
• ustalenia wykazu prac szczególnie zagrażających zdrowiu lub życiu, wykonywanych przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji (art. 225 § 1 kp),
• konsultowania wszystkich działań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy (art. 237^11a § 1 kp),
• powołania komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład której wchodzić będą w równej liczbie przedstawiciele pracodawcy oraz pracowników – w przypadku pracodawców zatrudniających więcej niż 250 pracowników (art. 237¹² § 1 kp,)
• uzgodnienia zasad i warunków korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu świadczeń socjalnych (art. 8 ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych),
• przeprowadzenia konsultacji w sprawie zamiaru przeprowadzenia zwolnień grupowych (art. 2 ust. 7 ustawy z 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników)
• uzgodnienie regulaminu określającego skład i zasady powoływania oraz tryb działania komisji wyborczej, która ma przeprowadzić wybory członków rady pracowników (art. 10 ustawy z 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji).

Jak dokonać wyboru przedstawiciele pracowników?

Pomimo wprowadzenia obowiązku pracodawcy współdziałania z przedstawicielem pracowników, ustawodawca nie wskazał, w jaki sposób ma nastąpić wybór tego przedstawiciela odsyłając do zasad przyjętych u danego pracodawcy.

Powyższe oznacza, że sposób wyłonienia przedstawicieli pracowników będzie zależał od decyzji pracodawcy. Warto jednak podkreślić, że ustalając dany tryb wyłonienia przedstawiciela, pracodawca nie może ingerować w dokonywany przez pracowników wybór swojego przedstawiciela.

W praktyce często pracodawcy komunikują wszystkim pracownikom konieczność uzgodnienia określonych kwestii z wybranymi przez pracowników przedstawicielami, określając im ilość przedstawicieli (przy złożonych strukturach uzasadniona jest reprezentacja poszczególnych jednostek, zespołów, lokalizacji etc,) oraz termin, w jakim przedstawiciele mają zgłosić się celem podjęcia wymaganych prawem czynności. W przypadku powierzenia w całości czynności związanych z wyborem przedstawicieli i nie uregulowanie przez pracodawcę zasad tych wyborów, istotne jest, aby pracodawca otrzymał potwierdzenie, że dany przedstawiciel pracowników faktycznie został wyłoniony przez całą załogę do reprezentowania jej interesów.