Nie należy likwidować przetargów na odbiór odpadów komunalnych

Przeczytaj także: Odbiór odpadów komunalnych: gminy nie organizują przetargów

1. Stan obecny – konkurencyjny rynek i przetargi w gospodarce odpadami komunalnymi.

Dokonane w 2011 r. zmiany prawa dotyczące gospodarowania odpadami komunalnymi (zmiana ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 1 lipca 2011 r.) mają ogromne znaczenie dla mieszkańców i samorządów, jak również dla sektora przedsiębiorców. W 2010 roku branża gospodarki odpadami poparła wypracowany wspólnie przez administrację rządową, samorządy i sektor prywatny model gospodarki odpadami wierząc, że będzie on szansą na rozwój, jak również szansą na tworzenie nowych miejsc pracy.

Fundamentem nowego systemu miał być konkurencyjny rynek gwarantujący równoprawne funkcjonowanie firm samorządowych i prywatnych, rynek stabilny i bezpieczny dla inwestorów branżowych. Jednak od ponad roku obserwujemy szereg niepokojących zjawisk i nieprawidłowości w systemie gospodarki odpadami, które nie pozwalają na prawidłowy jego rozwój, zagrażając realizacji głównych celów ustawy. Te problemy dotykają wielu przedsiębiorców funkcjonujących na rynku. Obawiamy się, że efektem tego może być upadek znacznej liczby rzetelnych przedsiębiorców oraz długoterminowy brak zainteresowania inwestycjami w branży gospodarki odpadami. Obecna praktyka wdrażania tej ustawy wyraźnie pokazuje, że odpowiedzialna administracja i znaczna część gmin ma poważne problemy z zapewnieniem skutecznego wdrożenia ustawy „śmieciowej” zgodnie z przyjętymi standardami i celami.

W przeciągu ostatniego roku Trybunał Konstytucyjny dwukrotnie potwierdzał zgodność z ustawą zasadniczą, jak i z prawem UE przyjętych w 2011 r. rozwiązań ustawowych zobowiązujących gminy do przeprowadzania przetargów na odbieranie oraz na zagospodarowanie odpadów. W obu przypadkach Trybunał Konstytucyjny wyraźnie podkreślił, że w 2011 r. ustawodawca świadomie wybrał kompromis społeczny między stroną rządową, samorządową i przedsiębiorcami, którego istotą miało być zachowanie konkurencji oraz zapobieżenie monopolizacji odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych przez gminne spółki i zakłady. Wbrew rozstrzygnięciom Trybunału, posłowie opozycji już kilkakrotnie zgłaszali poprawki do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zmierzające do umożliwienia gminom bezprzetargowego udzielania zamówień w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów własnym spółkom. Ostatnie poprawki zaproponowane przez posłów SLD, zostały odrzucone przez Sejm 10 października br. w procedowanej obecnie w Senacie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (druk senacki 732).

Jednakże w zapisach sejmowej noweli ustawy „śmieciowej” (druk nr 2764) zostały wprowadzone zapisy, w tym w szczególności art. 6f, ust. 1a i art. 6fa ust. 2, które z punktu widzenia przedsiębiorców, ale także z punktu widzenia interesu ogólnego rynku gospodarki odpadami są nie do przyjęcia. Na podstawie tych przepisów przedsiębiorcy prywatni mogą zostać wykluczeni z rynku zagospodarowania odpadów na drodze arbitralnej decyzji gminy bez jakiegokolwiek prawa odwołania się, co dla wielu przedsiębiorców prywatnych może prowadzić do wyrugowania z rynku i upadłości.