Plan urlopów a związki zawodowe

Przeczytaj także: Wniosek o urlop

Zasady ogólne

Przepisy kodeksu pracy - zgodnie z art. 163 § 11 - zobowiązują pracodawcę do współdziałania z zakładową organizacją związkową jedynie w zakresie ustalenia, czy sporządzać plan urlopów, czy też zaniechać tej czynności. Jeżeli w danym zakładzie pracy działa więcej niż jedna organizacja związkowa, organizacje te powinny przedstawić pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko, w chwili, gdy ten wystąpi do nich z zapytaniem o wyrażenie zgody na nie sporządzanie planu urlopów.

Organizacje związkowe lub organizacje związkowe reprezentatywne w rozumieniu art. 241^25a kodeksu pracy ustalają wspólne stanowisko na podstawie zawartego przez siebie porozumienia. Czynność ta jest ograniczona czasowo. Zgodnie, bowiem z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych, jeżeli stanowisko organizacji związkowych nie zostanie przedstawione w terminie 30 dni, wówczas pracodawca ma prawo podjęcia samodzielnej decyzji o sporządzeniu lub też zaniechaniu sporządzenia planu urlopów. W takim wypadku, pracodawca powinien jedynie rozpatrzyć odrębne stanowiska organizacji związkowych.

Wspólnie uzgodnione stanowisko

Stanowisko organizacji związkowych w zakresie tworzenia planu urlopów ma wiążący dla pracodawcy charakter jedynie w razie przedstawienia przez te organizacje wspólnie uzgodnionego stanowiska. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I PK 83/11, w którym zdefiniowano pojęcie "wspólnie uzgodnionego stanowiska”. Sąd Najwyższy wskazał w nim, aby to stanowisko było zgodne oraz ustalone uprzednio wspólnie przez przedstawicieli wszystkich zakładowych organizacji związkowych, bądź przynajmniej przez organizacje reprezentatywne. Stanowisko to powinno być tożsame co do treści i zawarte w jednym piśmie adresowanym do pracodawcy.

Zasady obliczania 30-dniowego terminu na przedstawienie wspólnie uzgodnionego stanowiska

Wskazany w art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych 30-dniowy termin na przedstawienie uzgodnionego stanowiska organizacji związkowych nie może być terminem dowolnie ustalanym przez pracodawcę. W praktyce oznacza on bowiem nadanie pracodawcy pewnych samodzielnych uprawnień w zakresie ustalania planu urlopów. Trzeba w szczególności pamiętać, że bieg tego terminu rozpoczyna się od chwili złożenia zapytania o konieczność sporządzenia planu urlopów ostatniej z organizacji związkowych występujących w zakładzie pracy. Nie można więc przyjąć, że termin ten upłynie po obliczeniu czasu od przekazania zapytania pierwszej z tych organizacji. Ponadto złożenie zapytania wyłącznie u jednej z organizacji i upływ 30 dni nie daje podstawy do zaniechania uwzględnienia stanowiska organizacji w kwestii sporządzenia tych planów.

Z treści kodeksu pracy i ustawy o związkach zawodowych można jednoznacznie wskazać konieczność skierowania zapytania do wszystkich występujących w zakładzie pracy organizacji związkowych lub organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu art. 241^25a. Sposób liczenia terminu - w związku z treścią art. 300 kodeksu pracy - będzie tożsamy z zasadami liczenia terminów określonymi w kodeksie cywilnym. Tak więc, przy obliczaniu terminu nie uwzględniamy dnia, w którym złożyliśmy zapytanie do zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy to termin upływa dnia następnego.

Warto jeszcze zauważyć, że sam plan nie wymaga już uzgodnienia z zakładowymi organizacjami związkowymi. W praktyce oznacza to, że jeżeli zakładowe organizacje związkowe - we wspólnie uzgodnionym stanowisku – wyraziły wolę wykonania planu urlopów, to pracodawca powinien sporządzić ten plan zgodnie z zasadami obowiązującymi w kodeksie pracy, przy czym nie musi już ustalać jego treści w porozumieniu z organizacjami.